Những hình ảnh ấn tượng -1

Từ nay mình tích cực cóp nhặt chôm chĩa ảnh trên mạng để cuối tuần có chùm ảnh đẹp và vui, thư giãn chút đỉnh. Ở đây không phải là bộ sưu tập những bức ảnh vừa đẹp vừa vui, rất khó kiếm được những ảnh như thế. Đa phần ảnh đẹp thì không vui, và ngược lại vui mà không đẹp. Những ảnh vui thường được chụp bởi những tay máy ngjhiệp dư, đòi hỏi đẹp và chuẩn như ảnh của các tay máy chuyên nghiệp thì rất khó. Nói vậy để bà con đừng thắc mắc cái tít " ảnh đẹp &vui". Vì chôm trên mạng nên tất cả các ảnh đều không rõ tác giả, mong bà con thông cảm.

Thời của " Đinh tặc"

Trông kìa đàn chó xếp hàng

Bao giờ người được như đàn chó đây

( Ca dao viết cho xứ Việt)

Đẹp rụng rời!

Xứ ta để có những bức tượng như thế này cần rũ bỏ tư duy tượng đài hiện thời ngay lập tức và chờ các đồng chí trường phái "anh Ba Đua" sang thế gới bên kia. thì may ra...

Nhầm hàng hay xúc phạm "vịt quyền"?

Hi hi cái thông báo khốn khổ!

Giáo cụ trực quan cho đêm tân hôn

Một ví dụ về "chủ quyền không thể tranh cãi" của bọn mất dạy.

Một ví dụ về sự kiên cường, hi hi

Ông Hợp thật khéo chọn cây trồng!

Ảnh đẹp, độc đáo. Nhìn cái cây laị nghĩ về Đất nước, hu hu

“Chất trữ tình” Nguyễn Quang Lập

Lê Mai

Dường như độc giả và giới phê bình đều rất thích thú và rất phục tác giả Ký ức vụn, Bạn văn và Chuyện đời vớ vẩn ở cái chất hài hước, dí dỏm, thông minh, sâu sắc và sáng tạo bất ngờ, độc đáo của lối viết “khẩu văn”. Còn giờ đây, chúng ta đi tìm một trong những cái hay khác của ba tác phẩm ấy - “chất trữ tình” Nguyễn Quang Lập.

Có người hỏi, tìm ở đâu cái chất trữ tình ấy? Thưa rằng, có nhiều, với những bài viết đầy xúc cảm, mượt mà và ngoài ra - nó còn bàng bạc trong ba tác phẩm ấy. Tất nhiên, chúng ta phải chịu khó đọc và cảm nhận một chút.

Ta yêu chất trữ tình trong Thương nhớ nghìn năm. Tác giả nhìn Hà Nội, trước hết, từ khung cửa sổ nhỏ nhà mình nhìn ra hồ Linh Đàm - “thi thoảng có những đàn cò bay về đỗ trắng bờ hồ”. Hình ảnh thật đẹp. Từ góc nhìn yên tĩnh ấy, tác giả mới nhìn rộng ra Hà Nội, nhìn ra bốn phương, tám hướng; nhìn trên trời, cũng nhìn dưới đất, nhìn hiện tại, lại nhìn vào chiều sâu cả nghìn năm để nghe tiếng vọng về của lịch sử. Dường như hiện thực làm chúng ta buồn nhiều hơn vui, vì sao? Câu văn không dấu nổi niềm u uẩn, dù tác giả rất cố gắng để thoát ra khỏi vòng vây ấy. Cho nên, chỉ có thể nhìn sâu vào quá khứ để thỏa nỗi khát khao, nỗi “thương nhớ nghìn năm”. Nói như thế, không phải chúng ta ‘sợ” hiện thực, “chê” hiện thực, mà chính là để thấy, còn rất nhiều điều Hà Nội phải làm mới xứng đáng với ngàn năm lịch sử.

Mới hay, đôi lúc, không cần những từ ngữ chói tai, những tiếng thét, mà chỉ cần một tùy bút đầy chất trữ tình lại nói được rất nhiều điều cần nói. “Giọng cao bao nhiêu giờ anh hát giọng trầm. Tiếng hát lẫn với im lìm của đất. Vườn lặng yên mà thơm mùi mít mật. Còn hơn anh rồ giọng hát vang ngân” (Chế Lan Viên). Phép lạ của văn chương đích thực là ở đấy chăng?

Từ đô thị, ta hãy trở về với dòng sông - con sông Gianh hay sông Linh mà tác giả thích gọi. Nói đến con sông quê hương, văn Nguyễn Quang Lập càng đầy chất trữ tình. Không có gì ám ảnh tác giả bằng con sông quê hương. Có phải, trong Thương nhớ nghìn năm, nhà văn của chúng ta không một lần nhắc đến sông Hồng?

Ta yêu Thương nhớ nghìn năm bao nhiêu, ta lại càng yêu Những con bè rạm sông Gianh bấy nhiêu. Có nhiều tác giả viết rất hay về dòng sông, chẳng hạn Hoàng Phủ Ngọc Tường với bút ký nổi tiếng Ai đã đặt tên cho dòng sông. Ngòi bút của Nguyễn Quang Lập có cái hay riêng và ta hãy xem một đoạn tác giả tả sông Gianh:

“Nó bắt nguồn từ phía bên kia dãy Hoành Sơn chín mươi chín ngọn. Nhìn từ Thị trấn Ba Đồn, dãy núi giống như một bức tranh hoành tráng miêu tả một cuộc khởi nghĩa nào đó. Nó, dòng sông, nhẹ nhàng men theo những làng mạc trù phú chảy về xuôi. Trước khi trôi về Thị trấn, sông Linh ngoái lại thượng nguồn nhiều lần như nuối tiếc vì một nghĩa vụ chưa thành về nơi đã sinh ra nó, hoặc là thương nhớ và day dứt về những gì nó sống với thượng nguồn…

Những vòng tròn mở rộng của dòng sông do “ngoái lại” nhiều lần đã tạo nên những cù lao đứng trầm ngâm giữa dòng sông. Gặp Thị trấn, dòng sông bỗng vỡ ra, chảy tràn trề không thành dòng, dập dềnh mọi bãi bờ men Thị trấn. Lần đầu tiên dòng sông biết đến một miền quê đông vui, nhộn nhịp, lấp lánh ánh điện và âm vang những âm thanh náo nhiệt mà suốt 160 km từ thượng nguồn nó không hề bắt gặp. Dòng sông không muốn chảy tiếp nữa, cứ dùng dằng quanh Thị trấn cho đến lúc nó sực nhớ nó là dòng sông, đích của nó là biển cả, thế là nó vội vã lao đi...”.

Như thế, con sông đã hóa con người! Tôi đã rất nhiều lần đi ngang qua hoặc đi dọc bên bờ dòng sông Linh ấy và ngẩn ngơ ngắm nhìn vẻ đẹp của nó, song, ngòi bút của tôi bất lực. Dĩ nhiên thôi, vì không phải ai cũng có thể làm văn chương được, có tài như nhà văn Nguyễn Quang Lập - càng không thể!

Bây giờ, đến với những con người. Như chúng ta đã thấy, các chân dung được tác giả dựng lên trong Ký ức vụn, Bạn văn và Chuyện đời vớ vẩn đều rất hay và độc đáo. Người ta đã phân tích rất nhiều. Ở một khía cạnh khác, chất trữ tình trong khi viết về những chân dung cũng rất hay và đáng nhớ.

Cũng là nói về những cái Tết, về những đêm giao thừa, về những con người nhưng chất trữ tình trong Tết miền thơ ấu có chỗ khác Những giao thừa thương nhớ. Ngẫu nhiên, hai câu chuyện đều kể về mối quan hệ của tác giả với hai người con gái. Một người còn trẻ con, một người đã bước vào tuổi trưởng thành. Một người tóc ngắn, một người tóc dài chấm gót. Một người chết bom trong chiến tranh khi còn rất trẻ, một người bây giờ là tỷ phủ bên trời Tây. “Lúc nguội hết nỗi đau. Là lúc đau lắm chứ” - có thể nói như thế với người “tỷ phú”. Còn với người đã khuất, nỗi đau vẫn nhói mãi. Một người hồn nhiên, một người tính toán. Cả hai đều gợi cho tác giả những niềm vui, những buồn, thương, nhớ, tiếc...

Tâm trạng, đầy tâm trạng. Chất trữ tình vừa đậm đặc vừa bàng bạc. Tả tâm lý nhân vật với sự tinh tế vô cùng. Cái hay là ở chỗ không sắp đặt. Cái giỏi gần như vô thức. Niềm vui trẻ con, suy cho cùng, mới là niềm vui vĩnh cửu, vì khi con người ta lớn lên, những tính toán cuộc đời đã xen vào, bất kể những giao thừa sắp đến hay đã đi qua...Cho nên, năm hào của con Hà (Ký ức năm hào) đôi khi lại quý giá hơn khối tài sản của “nữ tỷ phú” kia. Phải chăng có một quy luật, nhận mà không đau?

Ở trên, ta đã nói đến chất trữ tình liên quan đến thiên nhiên và con người trong Ký ức vụn, Bạn văn và Chuyện đời vớ vẩn. Không chỉ có thế, cái chất trữ tình ấy còn ẩn dấu khắp các chủ đề khác. Thật vậy. Muốn tìm chất trữ tình khi tác giả viết về con vật ư? Hãy đến với Con chó Giôn, một bài viết nằm giữa Tết miền thơ ấu và Những giao thừa thương nhớ, cũng chỉ là một sự sắp xếp ngẫu nhiên. Tình cảm trong đó làm chúng ta kinh ngạc mà đồng cảm. Có con vật nào trung thành với con người hơn con chó? “Con không chê cha mẹ khó, chó không chê chủ nhà nghèo”. Sự trung thành của con chó là tuyệt đích.

Đúng, “càng hiểu con người, ta càng yêu con chó” như một nhà triết học phương Tây đã nói. Có thể đối với chúng ta, “càng hiểu con chó, ta càng yêu con người”. Song, đó là một thông điệp, cho bất cứ ai.

Sau cùng, ta hãy suy nghĩ về tình cảm trong Chuyện ma. Cách viết, cách kể về  chuyện ma của nhà văn Nguyễn Quang Lập thật lạ, độc đáo, mới mẻ:

“Anh nói mình ngủ một giấc, mở mắt thấy anh bộ đội đó đứng cạnh giường. Lần ni mình im lặng vờ như ngủ, rồi bất thần vùng dậy chộp tay. Chộp được rồi chớ, kêu Lập đó, vừa kêu xong thì anh đó cũng biến mất...Rất nhiều đêm sau anh Tường không thấy gì cả, có đến nửa năm anh Tường ngủ ngon giấc nhưng anh lại buồn, anh nói tại mình làm rứa, anh sợ anh đi rồi”.

Đó là những người có tư tưởng lớn và tình cảm lớn. Trong xã hội ngày nay, đôi khi, người ta sợ người hơn sợ ma - lý do thật dễ hiểu.

Văn trữ tình của Nguyễn Quang Lập mượt mà, trong sáng, đẹp mà không buồn. Những người đọc “nghiêm túc”, nếu không ưa “chất tục” trong Ký ức vụn, Bạn văn và Chuyện đời vớ vẩn, thì với chất trữ tình, chỉ có thể nói hai từ “tuyệt vời” vậy.

Theo blog Lê Mai

Chào nhé, Dương Kiều Minh!

Thật bất ngờ khi hay tin Dương Kiều Minh đã ra đi (tại đây), ngồi ngẩn ngơ suốt buổi chiều. Giờ mới viết được đôi dòng.

Với mình thì cùng với Nguyễn Quang Thiều, Trần Anh Thái, Dương Kiều Minh là một trong rất ít các nhà thơ cùng thế hệ với mình có khát vọng cách tân thơ Việt. Thời này có khát vọng không thôi cũng đã quí hóa lắm rồi.

Với các tập thơ Củi lửa, 1989; Dâng mẹ, 1990; Những thời đại thanh xuân, 1991; Tôi ngắm mãi những ngày thu tận, 2008.. nổ lực đổi mới thơ ca không mệt của Dương Kiều Minh đủ để ghi danh anh vào lịch sử thơ ca Việt cuối thế kỉ 20.

Nhớ Minh ở vỉa hè trước nhà Lê Thiết Cương, nghe Minh nói say sưa về thơ ca và hội họa. Nhớ Minh ở quán rượu nhỏ Hà Đông buổi chiều cuối cùng trước khi Hà Đông nhập vào Hà Nội, chén rượu nhạt nhòa nước mắt nỗi đau hòa tan và hội nhập. Nhớ dáng đứng chơ vơ, lẻ loi của Minh trước cửa 19 Hàng Buồm, một mùa đông Hà Nội. Nhớ lắm.

Thôi Minh đi nhé . Bạn bè không quên thơ Minh và Minh. Cả người đời nữa, những ai đã biết Minh và thơ Minh cũng sẽ không quên, tin là như vậy. Hảy mỉm cười đi Minh, nụ cười ấm áp thường trực trên môi những ngày Minh trong lòng quê hương, trong lòng bè bạn.

C Ủ I L Ử A

Đời con thưa dần mùi khói

Mẹ già nua như những buổi chiều

 

lăng lắc tuổi xuân

lăng lắc niềm thôn dã

bếp lửa ngày đông...

 

Mơ được về bên mẹ

ao xưa, mảnh vườn nhỏ ngày xưa

bậc thềm dàn dụa trăng mỗi tối

 

Bên những hoàng hôn loang lổ gò đồi

mùi lá bạch đàn xộc vào giấc ngủ

con về yêu mái rạ cuộc đời

 

Một sớm vắng

ùa lên khói bếp

về đây củi lửa ngày xưa...

H Y V Ọ N G

Tiếng đầu tiên mẹ gọi giữa trưa nồng

Bên vòi nước bỏ quên

Ô ban công nhìn ra bãi trống

 

Khắc khoải trầm dài miền quê xa tít

Ai đợi con bên ô giậu thưa

Chùm mùng tơi tim tím

 

Ở mãi âm thanh ngày nao nức

Con chạy trên đồng lúa rộ vàng

Mạng nhện giăng giăng bụi hoa cúc dại

Mặt trời lung linh khu vườn mẹ

Bức tường ánh sáng...

 

Điều gì dào lên trong những hạt li ti.

T R O N G M Ư A

Trong mưa có một ngôi đền

và mưa từng ngón buông mềm mái tây

và mưa từng ngón ngón gày

len len run rẩy bàn tay gượng gàng

 

Ngôi đền giật giấc mơ màng

tự bao giờ thế? bàng hoàng cổ xưa

lâu rồi vẫn đứng trầm tư

lớp thời gian phủ thờ ơ nhân tình...

 

Lâu rồi vẫn đứng một mình

hoang sơ như cả mối tình hoang sơ

Chợt run trong ngón tay mưa

 

 

Xấu hổ cho huyện nhà.

Huyện Quảng Trạch quê mình có một anh hùng chống Trung Quốc xâm lược, đó là anh hùng liệt sĩ Trần Văn Phương, quê xã Quảng Phúc. Sách Lịch sử Hải quân Nhân dân Việt Nam ( tại đây!) có ghi: “Đầu tháng 3 năm 1988, hải quân Trung Quốc cho nhiều tàu chiến khiêu khích và chiếm đóng đảo đá ngầm Chữ Thập và Châu Viên. Lúc này Trần Văn Phương được trên bổ nhiệm phó chỉ huy trưởng đảo Gạc Ma (thuộc cụm đảo Sinh Tồn – quần đảo Trường Sa). 17 giờ ngày 13 tháng 3 năm 1989, tàu chiến hải quân Trung Quốc kéo đến, gọi loa, buộc tàu Hải Quân Nhân dân Việt Nam rời đảo. Mờ sáng ngày 14 tháng 3, hải quân Trung Quốc hạ xuồng cho lính tiến về phía lá cờ Việt Nam. Trần Văn Phương tổ chức lực lượng, động viên chiến sĩ bình tĩnh, quyết bảo vệ cờ Tổ quốc. Khi quân Trung Quốc xông vào cướp cờ, không sợ hy sinh, Trần Văn Phương lao vào giằng giật lại lá cờ Tổ quốc. Tính mạng một chiến sĩ bị uy hiếp, ông xông vào cứu và trúng đạn. Gương anh dũng hy sinh của Trần Văn Phương đã cổ vũ cán bộ, chiến sĩ trên đảo kiên quyết bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc mình.

Ngày 6 tháng 1 năm 1989, liệt sỹ Trần Văn Phương đã được Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.”

Hằng năm đến ngày 14/ 3 Huyện và xã vẫn tổ chức dâng hương nhưng năm nay  người ta lờ đi. Bí thư đảng ủy xã Quảng Phúc trả lời ( tại đây!): "mình vẫn biết là ngày mai ngày giỗ của anh Phương nhưng không có ai chỉ thị gì cả nên không biết tổ chức thế nào" (?!) Khốn nạn, đến viếng mộ, dâng hương anh hùng liệt sĩ cũng phải chờ chỉ thị cấp trên!

Có lẽ vì đây là anh hùng liệt sĩ chống Trung Quốc xâm lược, thuộc diện anh hùng nhạy cảm, đi viếng mộ rầm rộ sợ các "đồng chí 4 tốt" phật lòng chăng?

Lại thêm chuyện trên bia mộ anh hùng liệt sĩ Trần Văn Phương không có hai chữ  anh hùng. Chả hiểu vì sao, hỏi huyện thì ông Đậu Minh Ngọc chủ tịch huyện bảo: "xã sai, cần phải đưa danh hiệu anh hùng lên bia mộ." Đến khi xã trình công văn xin đưa danh hiệu anh hùng lên bia mộ thì huyện lại trả lời không được. Người Ba Đồn ( tại đây!) cho biết ông Phú trưởng phòng  TB- XH đã trả lời: "ông đã rà soát tất cả văn bản quy định của bộ LĐ- TB- XH thì không thể khắc hai chữ anh hùng trên tấm bia mộ chí của liệt sỹ. Đó là quy định chung. Danh hiệu anh hùng chỉ được tôn vinh ở nhà truyền thống mà thôi còn trên bia mộ thì chỉ khắc hai chữ liệt sỹ. Huyện đang làm công văn trả lời cho UBND xã."

Lạ quá, Danh hiệu, học hàm, học vị gắn liền với tên tuổi mỗi con người, tại sao không cho khắc lên bia mộ? Mình vừa  gọi điện cho ông Trần Thanh Dương phó chủ tịch văn xã huyện hỏi có chuyện đó không, ông Dương bảo ông Phú trả lời như vậy. Mình nói thế anh đã xem văn bản  nói " không thể khắc hai chữ anh hùng trên tấm bia mộ chí của liệt sỹ." ấy chưa?  Nếu có văn bản đó thì đó là văn bản tào lao. Tại sao không được khắc danh hiệu anh hùng lên mộ chí?  Mình nói anh nên vào Đồng Hới xem bia mộ mẹ Suốt họ khắc thế nào, nếu không, chỉ cần nhấc máy gọi điện hỏi tỉnh một câu, có thế thôi, rất đơn giản.

Đơn giản thế tại sao không làm? Chẳng tại sao cả, chỉ vì thói quen khuất thân làm nô bộc cho quan trên, lối tư duy theo chỉ thị đã gặm mòn hết trí não và trái tim yêu nước của các ông quan xã, quan huyện nhà ta rồi. Xấu hổ lắm thay.

Nguyễn Quang Lập

 Đây là văn bản  để ông trưởng phòng TB- XH huyện Quảng Trạch khẳng định: "không thể khắc hai chữ anh hùng trên tấm bia mộ chí của liệt sỹ". Rõ là hài hước

.....

P/s: Chả hiểu sao dấu cứ nằm linh tinh trên chữ, chưa tìm được nguyên nhân. Mong bà con thông cảm

Ông ăn gan trời

Mình quen Trần Chấn Uy từ năm 1988, thời nó võ vẽ làm thơ, mình võ vẽ viết kịch. Sở Văn hóa Phú Khánh (cũ) mở trại sáng tác kịch bản sân khấu, mình được mời tham dự, lần đầu mình biết Nha Trang, biết Đỗ Kim Cuông, Hoàng Nhật Tuyên, Đặng Minh Châu, Phạm Dũng và  nó. Lâu ngày quá không nhớ nhà nó ở  phố nào, chỉ nhớ đó là dãy nhà cấp 4 xập xệ, khu tập thể giáo viên trường Cao đẳng sư phạm, nhà nó chừng 20 chục mét chật ních, tối thui. Mình nhớ mãi cái bóng đèn tròn treo lủng lẳng đỏ đòng độc, lúc nào cũng ở tình trạng sắp tắt. Có ai xô cửa mạnh vào nhà là nó tắt phụt, thằng Uy lấy cán chổi đụng khẽ, nó lại sáng.

Thằng Uy cười nhăn nhở, nói bóng đèn nhà thầy giáo thì thế thôi, đợi người ta thay bóng đèn hố xí mãi mà chẳng được, người ta vừa thay, mình chưa kịp thó đã có người khác thó rồi, tức thế không biết. Mình cười, nói cái bóng này ông cũng thó ở nhà xí tập thể à? Nó bảo sao ông biết. Mình nói bóng đèn nhà xí tập thể là bóng già, người ta mua bóng mới về, việc đầu tiên là thay bóng mới cho nhà mình, sau đó đem bóng cũ vào thay cho nhà xí, ở đâu cũng thế. Nó vỗ vai mình đánh bốp, nói thằng này khá, rất có thực tế, viết văn được!

Vợ chồng nó xăng xái dọn mâm rượu, có hẳn một con gà đãi mình, đĩa gà chặt đầy vun, nồi cháo gà thơm điếc mũi. Mình cảm động lắm, nói đi nói lại, nói nhà ông không có tiền mua một cái bóng đèn lại đãi tôi cả con gà thế này. Nó kéo mình rỉ tai, nói ông nhỏ mồm thôi, nhà ngăn vách nứa người ta nghe thấy. Mình tưởng cũng như mọi nhà thời này, ai có con gà cân thịt đều phải giấu diếm sợ hàng xóm biết người ta khó chịu. Chẳng dè chục năm sau gặp nó ở Hà Nội, nhắc lại con gà thời đói rách nó cười khì, nói  tôi làm gì  có gà đãi ông, gà tôi ăn cắp nhà bên cạnh đấy, hôm đó ông cứ bô bô làm tôi sợ thót dái. Mình lắc đầu cười, nói ông đúng là gan trời. Nó nhăn răng cười, nói tôi ăn gan trời rồi đấy, ông không tin à. Tôi ăn gan trời lúc bảy tuổi.

Nó kể nó là cháu nội đích tôn được ông bà nội rất cưng chiều. Ông nội nó giỏi lắm, trước 1945 làm ở Viện viễn đông bác cổ, cái viện mà nhiều bác bây giờ nổi tiếng nhờ khéo thuổng tài liệu của viện này, gọi là nghiên cứu khoa học, hi hi. Hiếm có ông nội nào chiều cháu như ông nội nó. Năm nó sáu, bảy tuổi nhà nghèo rớt mồng tơi nhưng nó đòi ăn gì ông nội nó cũng chiều. Một hôm ăn khoai lang nó đòi đĩa đường trắng. Ông nội nó vét túi đi mua một lạng đường trắng mang về, nói mày chỉ thiếu gan trời là chưa ăn. Ngay lập tức nó bỏ ăn khoai chấm đường, đòi ăn gan trời cho bằng được. Ông nội nó lại phải ra chợ mua miếng gan lợn, buộc vào sợi dây treo đầu sào, trèo lên mái nhà giả đò chọc chọc lên trời rồi chìa đầu sào buộc gan lợn xuống sân, nói gan trời đây vơ cu Uy, ăn mau không trời đòi lại!

Hi hi đứa cháu nội rách giời rơi xuống, ăn phải gan trời nghịch ngợm phá phách trời sợ. Nó học hành chẳng thua ai, đánh nhau cũng chẳng thua ai. Nó đánh hết lượt trẻ  con trong vùng, bày đủ trò nghịch ngợm chọc phá người lớn.  Nó còn cả gan chọc cả ông bố vợ tương lai. Ông là tỉnh đội trưởng, có con gái học cao đẳng sư phạm, chẳng dè bị ông thầy là nó cưa đổ khi chưa học xong. Cô con gái nằng nặc đòi ông  cho cưới nó làm chồng. Cực chẳng đã ông cho con gái đưa nó về nhà. Tính hay khoe con, ông gọi thằng cu út 5 tuổi ra, hỏi lớn lên con làm gì. Thằng cu đáp ngay, nói đi học và làm cách mạng. Nó bấm bụng cười. Đợi ông ra khỏi nhà, nó mới kéo thằng cu lại cho kẹo, nói em phải nói làm cách mạng và nuôi heo, cứ nói thế đi rồi anh cho kẹo. Nó dỗ thằng cu nói đi nói lại năm lần bảy lượt, cho ăn đầy một bụng keo, nói dõng dạc vào nhé, dõng dạc vào. Hôm sau ông mở tiệc, quan khách đến đầy nhà, ông lại gọi thằng cu 5 tuổi ra, nói lớn lên con làm gì. Thằng cu ưỡn ngực dõng dạc, nói làm cách mạng và nuôi heo. Mọi người cười vỡ bụng, số là chuồng heo nhà ông có tới mấy chục con. Ông đỏ mặt tía tai, biết ngay cái thằng ăn gan trời xúi con ông chứ không ai khác, ông liền cấm cửa nó bén mảng tới con gái ông.

Ông không cấm được. Thằng này tài lắm, nó đã mê em nào thì em đó không chết cũng bị thương, có mà chạy đằng trời. Một năm sau nó cưới cô học trò con ông tỉnh đội trưởng, sống với nhau được hai đứa con gái thì bỏ nhau. Mình cũng hơi lạ, ngày mình đến chơi thấy vợ nó vừa xinh vừa ngoan, đối xử với bạn chồng niềm nở còn hơn bạn mình. Những năm đói rách nó tha về không biết bao nhiêu người bạn, có người ở nhà nó mấy tháng trời, vợ nó vẫn nhẹ nhàng như không, thật quí hóa quá. Mình hỏi nó, nói được cô vợ như thế là niềm mơ ước của nhiều người, sao ông lại bỏ. Nó chậc lưỡi, nói không sống được với nhau thì bỏ chứ sao. Ít lâu sau  nghe nó cưới vợ, được chừng một hai năm lại bỏ. Hỏi, nó lại chậc lưỡi, nói không sống được với nhau thì bỏ chứ sao. Bây giờ nó cưới vợ thứ ba, cô bé thua nó hai chục tuổi, sinh cho nó đứa con trai, nó mừng húm. Thằng cu mới bảy tuổi đã cao 1,3m nặng 43 cân, hi hi tương lai thằng cu này cao to nhất nước. Mình mừng cho nó, nói đã chắc ba vợ chưa. Nó nhăn răng cười, nói già bố nó rồi, không muốn chắc cũng phải chắc.

Nói thế thôi, già được nó còn khướt. Gần sáu chục tuổi vẫn to khỏe vâm váp, ăn nói bặm trợn, uống được hai chục lon bia, yêu được một đêm hai nhát thì ngay cả trai tơ cũng còn thua nó. Ít ai tuổi sáu mươi vẫn phơi phới niềm tin, yêu và viết, yêu càng ghê viết càng khỏe. Đến nay nó đã có 7 tập thơ, gần ba chục bộ phim tài liệu. Phim nó gân guốc vạm vỡ , thơ nó thì trái lại, ngọt và mềm, triền miên một nỗi đau đời và thương con. Có lẽ thơ là những gì khuất lấp sau bộ mặt phơi phới niềm tin của nó. Gặp nó đâu cũng thấy nó nói cười nhí nhố, chọc quê người khác chơi vui, chưa lần nào mình nghe nó than vãn một điều gì.

 Hôm qua Ngô Xuân Hội và nó mò đến nhà mình chơi, ngồi chưa nóng đít đã nháy mình đi nhậu. Thằng Uy bắt tay vợ mình cười rất tươi, nói em dạo này trẻ thế, xinh ra bao nhiêu. Tối nay cho bọn anh mượn chồng em nhé. Xin được  quota rồi nó kéo mình đi ngay, nói đi mau không vợ ông đổi ý. Mình cười, nói ông làm như ông sợ vợ lắm. Nó nói không, tôi sợ vợ ông giùm ông, thứ một vợ như ông mới sợ vợ, tôi ba vợ sợ gì. Nói rồi nó xoa đầu mình cười, nói con bò có một cái u, những thằng một vợ còn ngu hơn bò.

Nhưng mình biết một lần bỏ vợ là một lần tình và tiền tan nát, một lần rơi xuống vực sâu. Riêng nó, một lần bỏ vợ  là một lần nó tự nguyện chất thêm gánh nợ với con cái. Người ta  nhất vợ nhì trời, nó nhất con nhì bạn. Thời đói rách, một lần nó thấy hai đứa con gái nó bóc cam chấm nước mắm ăn ngon lành, nó sững sờ. Từ đó hôm nào nó cũng lùng sục suốt đêm bắt mèo hoang làm thịt nuôi con. Cũng thịt mèo ấy nó làm giả cầy đãi bạn hết lượt từ Nam ra Bắc. Nhiều người không biết tưởng thịt heo cứ xuýt xoa khen, nói mẹ, thằng Uy giàu thật, vào nhà nó khi nào cũng mùi thịt heo thơm lừng. Hi hi.

Nó sống với bạn hết lòng, chơi hết mình, sẵn sàng cầm dao rượt đuổi kẻ nào hại bạn nó nhưng cũng sẵn sàng đấm vỡ mặt ông bạn nào chơi đểu, ăn gian. Xong rồi thôi, rồi quên, chẳng để bụng làm gì. Nó sẵn sang dốc túi vì bạn bè, bạn bè cũng sẵn sàng dốc túi vì nó. Luôn có bạn bè sau lưng, tuồng như nó chẳng cần phải lo lắng gì, suốt ngày uống và yêu, rong chơi và tán phét, hình như nó không có thời gian để buồn, để khóc, đối với nó nước mắt chẳng biết dùng vào việc gì.

 Thế mà không. Một lần hay tin bé Diệu Linh con gái anh Tô Nhuận Vĩ bị tạt a xít, nó vội vã ra Huế. Anh Vĩ là bạn vong niên chí thân của nó, bé Diệu Linh hoa khôi trường Sư Phạm từng ăn học trong nhà nó mấy tháng trời. Nhưng khi nó tới nhà,  cô bé  ngồi yên trong buồng không chịu ra, chỉ chuồi ra cho nó mảnh giấy, viết chú ơi cháu không gặp chú được đâu. Nó cầm mảnh giấy bật khóc.

Một lần khác, đâu như năm 1979, nó gặp bà cụ già ngồi bên giếng, hỏi ra mới biết cùng đường sống bà định nhảy giếng tự tử. Nó đưa bà về, dựng cho bà cái quán nước chè, cho bà 5 đồng làm vốn, từ đó bà sống khỏe cho đến khi chết. Hay tin bà mất nó tìm về, cháu bà đưa cho nó 5 đồng, nói bà cháu chờ gặp chú để trả lại 5 đồng nhưng chờ không được. Nó úp mặt vào 5 đồng khóc òa, khóc như chưa bao giờ được khóc.

Mùi cỏ cháy - Tại sao?

ĐOÀN MINH TUẤN

NQL: Kể từ nay QC mở thêm mục Điện ảnh Quê Choa nhằm giúp cho con cái, học trò và những ai quan tâm tới điện ảnh có thêm nhiều nguồn tư liệu điện ảnh. Đây cũng là nơi trao đổi nghề nghiệp của QC với mọi người. Tương lai, khi rảnh rỗi, mình sẽ viết một loạt bài về Nghệ thuật biên kịch cho các những ai ham mê nghề biên kịch. Đây là mục duy nhất mình đăng tải bài của người ngoài và lấy bài vở từ các nguồn khác, cũng là mục duy nhất mình mở comment để mọi người cùng trao đổi nghề nghiệp

Điện ảnh của một dân tộc là những bộ phim kể những câu chuyện riêng mà chỉ dân tộc ấy mới có để làm đa dạng thêm những sắc màu của văn hóa thế giới. Mỗi quốc gia nên có nhiều dòng phim, nhiều khuynh hướng làm phim để đáp ứng nhu cầu của người xem. Những hãng phim tư nhân có thể làm bất kỳ loại phim nào họ muốn, miễn sao kiếm được càng nhiều tiền càng tốt. Song các Hãng phim nhà nước cần phải giữ được truyền thống của mình. Đó là việc sản xuất ra những bộ phim chảy trong dòng phim chính thống. Dù những bộ phim này còn yếu về khả năng thương mại nhưng chúng là lịch sử của đất nước, của dân tộc.

Cảnh trong phim Mùi cỏ cháy

 Đó là lý do tôi muốn nói về hai bộ phim mà dư luận chú ý trong giải Cánh Diều năm 2011.

Trước hết, nói về phim Hot boy nổi loạn và câu chuyện về thằng cười, cô gái điếm và con vịt. Nếu là người bình thường, không ai đặt tên một bộ phim dài dòng như thế. Người đạo diễn nhận sự giáo dục ở đâu thường mang theo dấu ấn của sự giáo dục nơi đó. Theo chỗ tôi biết, trong hầu hết các sách giáo khoa dạy làm phim, không có sách nào dạy cách đặt tên phim lê thê như vậy. Và các ông thầy của đạo diễn cũng lưu ý vấn đề này trong các bài giảng của mình. Song các học trò cũng có quyền làm theo ý riêng. Nhưng làm theo ý riêng cũng có nhiều hướng, tốt hoặc không tốt. Lý thuyết thì chỉ có một, nhưng thực tế thì muôn lối.

Tên phim thì như vậy. Cấu trúc phim cũng hết sức xa lạ. Hai câu chuyện chạy song song nhưng không gặp nhau, không có xung đột với nhau. Cấu trúc phim thường có dạng chia thành ba hồi hoặc theo kiểu ''chia bánh'' - tức là chia câu chuyện theo từng trường đoạn. Nhưng đạo diễn đã có cách làm không bình thường. Đó không phải là cấu trúc phim truyện. Trong quảng cáo phim này, người ta dùng từ ''đan xen'' để nói về cách kể của đạo diễn. Nhưng họ đã hiểu sai từ  đan xen. Không phải là cách dừng câu chuyện này thì kể câu chuyện khác như đạo diễn làm trong phim. Những cách chuyển cảnh, chuyển đoạn trong phim rất rời rạc. Cách dựng phim không có những mối nối cần thiết. Thực ra đạo diễn đã kể hai câu chuyện riêng biệt trong một phim. Cách kể này tôi đã thấy một lần. Đó là bài tập tốt nghiệp của một sinh viên ngành đạo diễn của trường đại học sân khấu điện ảnh Hà Nội cách đây chừng mười năm. Sinh viên này kể câu chuyện có hai đường dây song song. Một cặp tình nhân trẻ yêu nhau nhưng suốt ngày cãi nhau. Trong khi đó, một cặp tình nhân cao tuổi nhưng bị mù lại luôn giúp nhau. Hai đường dây này kéo dài vô tận hay dừng lúc nào cũng được. Bộ phim này khi đó cũng có người khen rất ghê. Nhưng tôi theo dõi, thấy đạo diễn trẻ đó làm phim đầu tay này cũng là phim cuối cùng của mình.

 Poster Hot boy nổi loạn và câu chuyện về thằng cười, cô gái điếm và con vịt

Từ đó rút ra một điều, có thể lỗi không ở người dạy thế nào mà lỗi ở người học thế nào. Tương tự như những trường dạy lái xe. Ông thầy dạy lái xe trong trường hướng dẫn cho người học đủ những kiến thức cần thiết. Nhưng khi ra trường, người học lại điều khiển xe gây tai nạn thì lỗi đó thuộc về người lái xe.

Đạo diễn muốn nói gì trong phim của mình? Anh muốn nhiều điều sâu sắc, nhưng ngay cách xây dựng tình huống khi mới vào phim đã cho thấy sự tự mâu thuẫn của anh. Tình bạn, sau là tình yêu của ba nhân vật Đông, Lam và Khôi được xây dựng trên sự lừa đảo, trấn lột ngay từ khi họ mới gặp nhau thì làm sao có được tương lai tốt đẹp? Nếu anh có tư tưởng thì câu chuyện của anh không đi trên con đường thiếu ánh sáng như vậy. Anh vừa đi vừa dò dẫm. Anh muốn tìm thấy ánh sáng cuối đường nhưng điểm xuất phát của anh đã không có gì đảm bảo nên những gì sau này anh cố tô son trát phấn đều không thuyết phục được những người xem từng trải. Anh chỉ có thể lừa được những người nhẹ dạ.

Một điều lầm lẫn đáng tiếc nữa của đạo diễn là anh đã có cái nhìn thiếu khách quan. Anh coi những người đồng tính đều như điếm đực. Đông đồng tính làm điếm đực. Đông dẫn dắt Lam vào con đường này. Anh muốn để Khôi thoát ra. Nhưng quá trình Khôi sống với Lam cũng như sống trong thế giới đồng tính nam quá dài lâu, nên khi Khôi bỏ vế Nha Trang, người xem không tin anh chàng này thoát khỏi con đường cũ. Mà người ta tin thái độ quả quyết của Khôi khi đang đêm Khôi ra đường đòi đi làm điếm trước mặt Lam rất dứt khoát, khiến Lam hận, bỏ đi.

Tôi mở ngoặc nói thêm một chút về những cảnh ngoại đêm mà đạo diễn dàn dựng. Những chàng trai đứng đầy đường mà chẳng có không khí gì. Anh dàn dựng con đường của những người đồng tính làm điếm đực trong đêm ngay giữa Sài Gòn cũng rất vụng. Quanh đi quẩn lại có mỗi cái xe chở Lam phóng tới phóng lui. Anh bày ra bao nhiêu người đứng trên đường nhưng anh không hề biết tạo ra những hành động, những cử chỉ gì cho những nhân vật này. Anh để họ đứng im như phỗng đực. Tôi thấy anh chỉ dàn dựng được những cảnh chỉ có một hoặc hai nhân vật mà thôi. Chứ nếu trong cảnh mà có ba nhân vật hoặc nhiều hơn thì thấy tay nghề của anh thế nào.

Đạo diễn đã thể hiện trong phim của mình một cái nhìn bế tắc về cuộc sống của những người đồng tính. Trong đời thường, bao nhiêu người đồng tính đã vươn lên, tạo dựng cho mình một cuộc sống khiến nhiều người bình thường phải mơ ước. Nhiều khi họ phải cố gắng gấp đôi những người bình thường để chứng tỏ họ cũng bình thường. Người như mọi người. Họ đâu cần ai thương hại. Có ý kiến cho rằng, đạo diễn muốn kêu gọi khán giả có cái nhìn chia sẻ, thông cảm với những người đồng tính. Nếu anh thực sự muốn điều này thì không bao giờ anh đạt được. Lo bò trắng răng. Người đồng tính rất mạnh mẽ. Tự họ thừa sức đứng bằng đôi chân của mình trong bất cứ hoàn cảnh nào. Lịch sử thế giới còn ghi nhận một trận đánh của những người đồng tính. Họ chiến thắng đối phương một cách oanh liệt vì ai cũng muốn thể hiện mình trước bạn tình cùng trong đội ngũ.

 Cảnh trong phim Hot boy nổi loạn và câu chuyện về thằng cười, cô gái điếm và con vịt

 Những hình ảnh trong phim hết sức phản cảm đối với khán giả nam cũng như đối với khán giả nữ. Với khán giả nam, những cảnh đàn ông làm tình với nhau gây cho người xem cảm giác kinh tởm. Đối với khán giả nữ, đạo diễn cũng xúc phạm họ. Cảnh anh để cô gái điếm phải cởi cả quần dài lẫn quần lót trước mặt lũ bảo kê giữa ban ngày để chúng kiểm tra xem cô điếm có bị hành kinh thật không thì, quả thật, tôi không biết dùng lời nào để nói với anh được nữa. Tôi chỉ có thể thốt lên từ ''quá nhẫn tâm'' mà thôi. Nhưng cũng có nhiều người ủng hộ anh. Có một  vài ý kiến nói rất trơn tru và hùng hồn rằng, anh là người dũng cảm đề cập đến những vấn đề nóng bỏng của xã hội mà chúng liên quan đến từng gia đình. Song nhiều người đã trả lời rằng, nghệ sĩ có thể đề cập đến bất cứ vấn  đề nào của xã hội. Nhưng vấn đề không ở chỗ đề cập cái gì mà vấn đề ở chỗ anh đề
cập như thế nào. Cái cách anh thể hiện mới chứng tỏ tài năng của anh.

Đó là chưa liệt kê trong phim còn rất nhiều lỗ thủng. Nhân vật Đông quay lại tìm Lam chẳng có lý do gì. Anh ta nói rằng yêu nhưng không có hành động nào chứng tỏ. Nhân vật Lam nêu lý do đi tìm Khôi cũng hết sức yếu đuối. Sài Gòn cách Nha Trang bao xa mà phải lừa đảo nhiều người đến vậy? Cách anh dàn dựng căn phòng của hai người Lam và Khôi hoặc Lam và Đông cũng không thấy những nét độc đáo trong căn phòng của những người đồng tính. Điều đó chứng tỏ khả năng quan sát và miêu tả của anh còn yếu. Trong phim có một số cảnh quay mang tính chất karaoke hoặc clip video. Đó là những cảnh miêu tả Lam và Khôi chạy trên cầu. Dù anh có lồng vào đó những ca khúc tình yêu nhưng chúng không đóng vai trò gì. Hết sức cải lương. Thậm chí có những bối cảnh đạo diễn bày ra khá công phu nhưng lại bỏ phí. Tôi lấy ví dụ, cảnh Đông quay lại tìm Lam, gặp Khôi trong nhà. Đông xung đột với Lam và Lam rút dao nhíp đâm vào chân Đông. Khôi đứng bên và... thất nghiệp. Đông bị đâm vào chân bằng mũi dao nhỏ nhưng anh ta kêu đau và bỏ chạy ngay.  Những người đồng tính đâu nhát gan như vậy. Ai cũng biết, cái ghen của những người đồng tính thường dữ dội hơn những người bình thường rất nhiều lần. Đó là góc nhìn từ cuộc sống. Còn góc nhìn từ nghề nghiệp Theo ngữ pháp ngôn ngữ điện ảnh, đến phút này phải có một trường đoạn hành động cho tưng bừng không khí bộ phim, cho tâm lý người xem được thoải mái nhưng anh đâu có làm được. Cảnh nào có ba diễn viên trong phim anh thì hầu như có một diễn viên không có việc gì làm.

Chính vì thế, khi so vào tiêu chí của giải Cánh Diều là Sáng Tạo, mang Bản Sắc Dân tộc, tính Nhân văn, Hiệu quả xã hội cao thì phim này bị loại khỏi khung giải cao là lẽ đương nhiên. Và nếu đặt trong mặt bằng chung của 12 phim dự giải năm nay thì bộ phim này còn yếu hơn rất nhiều về mọi mặt nếu so với Sài Gòn Yo! và Long Ruồi.

 Cảnh trong phim Long Ruồi

Đối với Long Ruồi, bộ phim giải trí này có cách kể chuyện khá mạnh mẽ. Nhịp điệu câu chuyện đi nhanh với những bước ngoặt rất đáng chú ý. Điều đó cho thấy, cấu trúc câu chuyện rất rành mạch. Tình tiết trong câu chuyện ngỡ như thô nhưng lại mang yếu tố văn hóa dân tộc, bình dân nhưng bền lâu. Những nhân vật chính trong phim đều có hai gương mặt, tạo nên sự thú vị đối với khán giả. Chi tiết nhân vật “đánh rắm” tạo cho khán giả chuỗi cười sảng khoái đã cho thấy những người làm phim khá tự do trong tưởng tượng. Đây là điều còn thiếu và yếu đối với các nhà làm phim trong nước. Dường như chúng ta vừa sáng tạo vừa tự kiểm duyệt nên trí tưởng tượng và sự tự do sáng tạo bị hạn chế nhiều. Giải đạo diễn xuất sắc nhất được trao cho phim này, ngoài những ưu điểm trên, còn cho thấy cách anh dàn dựng nhiều bối cảnh vừa có chiều sâu vừa có sức sống. Khi chuyển cảnh, chuyển đoạn, người xem được nhập vào khung cảnh câu chuyện ngay và đi cùng nhân vật vào điểm nóng của câu chuyện chứ không mất thì giờ nghe dẫn giải. Nếu có giải Dựng phim thì thiết nghĩ, cần phải trao cho bộ phim này. Câu chuyện phức tạp song được kể một cách dễ hiểu và hấp dẫn chính nhờ tài của người dựng phim. Anh giữ được cảm xúc liền mạch cho người xem. anh đảm bảo được hệ thống hình ảnh của các tuyến nhân vật khá rõ ràng, nổi bật trên những tuyến truyện nằm phía dưới hình ảnh. Một số đoạn hồi ức cũng được dựng khá tinh tế, dung lượng vừa phải khiến câu chuyện có duyên hơn. Sức mạnh của câu chuyện không chỉ nằm trong tình huống mà còn thể hiện ở nhịp điệu của hình ảnh, tạo nên những xúc cảm tâm lý dễ chịu ở người xem.

 Vẫn tiếp tục mạch cảm hứng trong trẻo, nhân văn đã thể hiện trong Cú và chim se sẻ, đạo diễn của Sài Gòn Yo! đã chiếm được tình cảm của người xem qua câu chuyện bình dị nhưng hết sức cảm động. Cuộc chia tay của những người nhảy hip-hop thật cảm động. Tôi đã xem nhiều phim chúng ta làm về đề tài hip-hop như phim truyền hình Bước nhảy Xì-tin và phim điện ảnh Vũ điệu đam mê, song Sài Gòn Yo! cho tôi những cảm xúc đẹp nhất. Đặc biệt, bộ phim còn rung lên tiếng chuông báo động về không gian thành phố, nơi mà trẻ em thiếu những khoảng trống cần thiết, thiếu những sân chơi ngoài trời. Bộ phim không phê phán trực diện vấn đề này nhưng cũng ngầm ngụ ý. Đó là cách nói của nghệ thuật, khác hẳn cách nói của báo chí. Phim được quay theo phong cách của đạo diễn trong phim trước. Nghĩa là tính chất của thể loại tài liêu-truyện được vận dụng nhuần nhuyễn, kéo người xem lại gần với nhân vật. Các cỡ cảnh trong phim phần lớn để cỡ trung-cận nên vừa tạo không khí vừa tạo tiết tấu sôi động. Máy quay cầm tay. Quay nhiều máy nên những hình ảnh rất linh hoạt, đầy sức sống. Điều đáng khen nữa dành cho phim này là đạo diễn đã làm chủ được câu chuyện của mình. Những đoạn phim anh đưa ra rất liều lượng. Điều đó chứng tỏ tâm lý và cảm giác nghệ thuật của đạo diễn rất tinh tế. Cái cảm giác thừa và thiếu ngỡ như vô hình nhưng lại rất quan trọng. Nó chứng minh anh là người có tài năng thực sự hay chỉ là một người thợ tầm thường. Hai cái này chỉ cách nhau một sợi  tóc. Nó chỉ là cảm giác hơi một chút mà thôi. Hơi một chút là thừa. Hơi một chút là thiếu. Hơi một chút là hỏng. Hơi một chút là thành công.

Mùi cỏ cháy được vinh danh Cánh diều vàng cho phim hay nhất tại Cánh diều vàng 2011

Trở lại câu chuyện của Mùi Cỏ cháy. Tôi phải thành thực mà nói rằng, trong phim vẫn còn nhiều điều chưa tốt. Như cảm giác thừa và thiếu vẫn thấy ở nhiều cảnh. Chẳng hạn cảnh hát chèo trên thành cổ, sao không để tiếng ngoài hình rồi máy quay lia ra không gian xung quanh, nơi có những xác chết của hai phía nằm rải rác được ru bởi điệu chèo, nơi có dòng Thạch Hãn giờ nằm êm đềm như chưa từng có chiến tranh. Hay như bối cảnh thành cổ cũng gây nhiều nghi hoặc. Đạn bom là thế mà những bức tường vẫn không suy chuyển. Hay như trang phục của lính tráng. Ba lô thì cũ mà quân phục mới tinh. Hoặc như cảnh lính chiến trên thành cổ, trên ngực họ là bao đạn với những băng AK đút đầy (bao đạn này lại thấy khi huấn luyện). Hay như cảnh anh lính đi tìm súng trên trận địa. Đã là lính trận thì họ thường buộc hai băng AK làm một, đầu đuôi lộn ngược để khi hết đạn băng này, tháo ra, trở đầu, lắp vào ngay.

Trong phim còn có nhiêu câu thoại thừa, như cảnh ném thư trên đồng, cần gì lời đại trưởng nhắc lái xe qua bưu điện thì dừng. Hoặc thậm chí có cả những cảnh không cần thiết, như cảnh hai người cha và mẹ ra tòa ly hôn ở đầu phim rồi biến mất, không đóng vai trò gì trong sự phát triển của câu chuyện… Nhưng nhìn tổng thể, bộ phim vẫn vượt lên trên tất cả những phim dự giải năm nay. Nó động đến chiều sâu của mỗi gia đình. Nó lấy được tiếng cười hồn nhiên và cả những giọt nước mắt đắng cay của nhiều thế hệ. Nó được viết bằng máu và nước mắt của những nhân chứng, của những người làm chiến tranh bằng chính đôi tay của mình. Nó được viết bằng những ký ức của không nhiều người đi qua ''mùa hè đỏ lửa'', ''được sống và kể lại''. Nó có những cảnh quay đầy đau thương và bi tráng mà nhiều người quay phim khác không thể nào quay được. Nó có những chi tiết mà không thể nào tưởng tượng nổi nêu không có vốn sống, kinh nghiệm quan sát từng trải. Nó đã khắc họa thành công chân dung một thế hệ, hình ảnh một dân tộc ''sinh ra không là lính'' nhưng bắt buộc phải cầm súng. Nó thể hiện thành công phẩm chất của người Việt Nam khi ra chiến trận vẫn hồn nhiên, đùa vui - điều này không thể có trong lính đối phương. Nó miêu tả rất hay không khí lạc quan lẫn lo sợ bình thường của con người trước hiểm nguy mà đến nay chúng ta mới dám nói. Nó không chủ ý nhưng cắt nghĩa bằng những hình ảnh lãng mạn và bi hùng của một dân tộc đi tới ngày toàn thắng bằng chiều sâu tâm linh đầy bí ẩn và thiêng liêng trong tâm hồn những người bình dị, bằng sự kết nối giữa một sinh linh mỏng manh nơi hòn tên mũi đạn với sức bền của đời sống thường ngày ở hậu phương bao la.

Tôi nhận thấy trong chiều sâu câu chuyện là lòng kính thương vô bờ với người mẹ. Không phải ai cũng có tâm hồn để miêu tả về người mẹ cảm động như thế. Và trong số những phim dự giải, phần lớn là phim hài nên trong cách xây dựng nhân vật có thể không chú ý đến sự biến đổi tính cách. Riêng đối với phim Mùi Cỏ cháy, tính cách các nhân vật đã có sự chuyển biến. Từ ngây thơ sang từng trải. Từ lo âu sang dũng cảm. Điều ngỡ như nhỏ bé này song lại có vai trò quan trọng trong việc đánh giá nhân vật. Và nó cũng là điều hiếm thấy trong đa số phim truyện Việt Nam từ trước tới nay. Các nhân vật của chúng ta, nhất là những nhân vật trong phim chiến tranh, hầu hết đều mang một khuôn mặt, một tính cách đã định sẵn nên không có nhiều bất ngờ, khiến diễn viên khó thể hiện và nhìn chung, nhân vật không có chiều sâu. Và bộ phim được thể hiện rất chân thực. Trong câu chuyện vừa có sức mạnh, vừa có vẻ đẹp, làm nên chất men say với khán giả khiến họ có nhu cầu xem lại nhiều lần.

Giải Bông Sen và Cánh Diều đã qua. Việc các bộ phim đoạt giải hay không đoạt giải không chỉ phụ thuộc vào tiêu chí của từng Liên hoan phim, không chỉ phụ thuộc vào trình độ của các Ban Giám khảo mà thước đo chính xác nhất là sự tin yêu của khán giả và sự thử thách trước thời gian. Có nhiều phim đoạt giải cao nhưng có mời cũng chẳng ai muốn xem. Có phim không có giải nào nhưng người ta vẫn phải nhắc tới nó mỗi khi nhìn lại. Có những tác giả tên tuổi thì cao ngất trời nhưng tác phẩm lại quá thấp, không ai muốn nhớ. Đó là logic của nghệ thuật.

Tác giả gửi cho Quê choa-Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả

Phim của ai?

NQL: Bài viết tuần trước, đăng lại cho liền mạch mục Điện ảnh Quê Choa mới mở

Lâu nay tại các liên hoan phim khi nhắc tên một bộ phim người ta thường nói phim này là của đạo diễn kia khiến nhiều người nhầm tưởng phim là của đạo diễn thật. Ngay cả các nhà phê bình điện ảnh, các nhà báo giới thiệu phim cũng mặc nhiên cho rằng phim là tác phẩm điện ảnh của đạo diễn, khi đánh giá thành công hay thất bại của bộ phim họ thường gán cho thành công hay thất bại của đạo diễn. Điện lượt các đạo diễn cũng ngộ nhận luôn phim là của họ, chính họ là cha đẻ của bộ phim, không ai khác.

 Vậy phim có phải của đạo diễn không? Hoàn toàn không, cả phương diện chủ sở hữu tác phẩm lẫn tư cách tác giả của bộ phim.

Về phương diện chủ sở hữu thì phim là của nhà sản xuất. Nhà sản xuất bỏ tiền ra thuê nhà biên kịch viết kịch bản, thuê đạo diễn làm phim. Khi phim ra đời, nhà sản xuất toàn quyền sử dụng phim trong mọi hoạt động kinh doanh và quảng bá, biên kịch và đạo diễn chỉ được một cái quyền duy nhất là quyền hưởng nhuận bút. Cũng như ta xây một cái nhà, chẳng ai bảo đó là nhà của nhà thiết kế hay của nhà xây dựng cả.

Xét về phương diện tác giả thì phim là của một tập thể tác giả, cho dù vai trò của đạo diễn là rất lớn, công sức anh ta bỏ ra cũng rất lớn, có thể nói là lớn nhất, thì anh ta cũng chỉ là một trong các tác giả của bộ phim mà thôi.  Điều đó giải thích vì sao vừa có giải phim vừa có giải cho đạo diễn, và rất nhiều khi phim được giải vàng trong khi đạo diễn chẳng được giải gì sất. Nhìn sang các công trình kiến trúc, kiến trúc sư là tác giả của công trình dù nhiều khi anh ta vẽ nó  chỉ trong một đêm, trong khi tổng công trình sư có thể đổ môi sôi nước mắt cả chục năm nhưng tư cách tác giả của anh ta vẫn là zero.

Vì sao còn tồn động quan niệm phim là của đạo diễn? Điều này có liên quan đến lịch sử điện ảnh. Từ cuối thế kỉ 19 đầu thế kỉ 20, đạo diễn là thống soái. Thời kì đầu nhà sản xuất chính là đạo diễn, về sau nhà sản xuất chỉ là người bỏ tiền ra cho đạo diễn làm phim, họ là nhà đầu tư chứ không là ông chủ. Kịch bản lúc đầu chỉ là những vạch đầu dòng chủ yếu cung cấp ý tưởng và những gợi ý cho đạo diễn, mọi thứ đều do đạo diễn sáng tác tại trận.Về sau kịch bản được viết ra hoàn chỉnh nhưng đó chỉ là kịch bản văn học, nhà biên kịch chỉ cung cấp câu chuyện, nhân vật và các chất liệu văn học cho đạo diễn chế tạo thành tác phẩm điện ảnh. Cho đến thập niên 70 thế kỉ 20 do nhà biên kịch chỉ sáng tác kịch bản văn học nên vai trò của họ rất mờ nhạt, các nhà biên kịch không thể sánh với các đạo diễn. Vì vậy gọi phim là của đạo diễn tuy không đúng lắm nhưng được mọi người mặc nhiên thừa nhận.

Ngày nay khác rồi. Khi mà nhà sản xuất thực sự là ông chủ, can thiệp vào mọi khâu của sản xuất phim, anh ta quyết định kịch bản, trực tiếp thuê quay phim, thuê nhạc sĩ, thậm chí quyết định luôn cả diễn viên thì đạo diễn đã rời ngôi thống soái, vai trò này thuộc về nhà sản xuất. Kịch bản bây giờ cũng đã khác, nhà biên kịch viết kịch bản điện ảnh chứ không phải kịch bản văn học, kịch bản điện ảnh thực sự là bộ phim trên giấy, và nhà sản xuất yêu cầu đạo diễn làm phim đúng theo kịch bản đã phê duyệt, khi đó vai trò đạo diễn bất quá vai trò của một tổng công trình sư trong các công trình kiến trúc. Đó là một sự thật.

 Vì vậy ngày nay khi nghe người ta nói phim này là của đạo diễn kia thì nên hiểu đạo diễn chỉ là người đại diện của bộ phim chứ không phải bộ phim là của anh ta,  đó cũng là cách tôn vinh các đạo diễn, lối tôn vinh hữu danh vô thực. Sự thật này sẽ làm các đạo diễn nổi khùng, nhưng biết làm thế nào khi đó là sự thật .

Nguyễn Quang Lập

TRĂNG NƠI ĐÁY GIẾNG-Nỗ lực gỡ bỏ thói quen của Vinh Sơn

NQL: Bài viết từ 2009, đăng lại cho liền mạch mục Điện ảnh Quê Choa mới mở.

Điện ảnh nước nhà kể từ những năm sáu mươi đến nay cho thấy có hai cuộc bứt phá rõ rệt. Một là của Đặng Nhật Minh, những năm tám mươi. Với ba bộ phim Thị xã trong tầm tay, Cô gái trên sông và Bao giờ cho đến tháng mười anh đã gây được chú ý của dư luận bằng việc phá bỏ thói quen xây dựng câu chuyện và nhân vật theo lối cũ sáo mòn và khiên cưỡng, theo kiểu ta thắng địch thua, ta tốt địch xấu với những cái kết hoặc hoan hỉ hoặc đau thương căm thù uất hận, để vươn tới một tầm nhân văn cao hơn và một tư tưởng mới mẻ, thoáng đạt hơn. Anh dám chạm đến những mẫu nhân vật mà trước đây không sai dám nói cái xấu, dù là một cái tật nhỏ và đặt những vấn đề nóng bỏng buộc người ta phải nhìn nhận lại mình và xã hội mình đang sống. Cho dù không có một thủ pháp mới lạ nào, ngôn ngữ khá đơn giản, có phần sơ lược thì phim của Đặng Nhật Minh vẫn được khán giả chào đón nồng nhiệt.

            Cuộc bứt phá thứ hai vào thập niên đầu tiên của thế kỉ này, đó là những nỗ lực đổi mới ngôn ngữ của Nguyễn Thanh Vân với Đời Cát, Người đàn bà mộng du; Lưu Trọng Ninh với Bến Không Chồng; Phạm Nhuệ Giang với Thung lũng hoang vắng; Lê Hoàng với Chiếc chìa khóa vàng; Đỗ Minh Tuấn với Vua bãi rác; Đặng Nhật Minh với Thương nhớ đồng quê, Mùa ổi; Việt Linh với Mê thảo.v.v đặc biệt gây ấn tượng là Nguyễn Võ Nghiêm Minh với mùa len trâu và Thạc Chuyên với Sống trong sợ hãi. Và giờ đây là Vinh Sơn với Trăng nơi đáy giếng.

             Cuối thế kỉ 20 đầu thế kỉ 21 các nhà làm phim Việt Nam dường như đã ý thức được tầm quan trọng hàng đầu của ngôn ngữ, rằng điện ảnh muốn thực là điện ảnh, chứ không phải là cái đuôi của văn học, thì nó phải được kể bằng ngôn ngữ của chính nó, rằng việc kể chuyện thuần túy nên nhường đất cho ti vi, nhiệm vụ cốt yếu của nó là trau chuốt ngôn ngữ sao cho càng ngày càng đẹp, càng ngày càng mới mẻ. Đó là một hướng đi đúng cho dù nó có vẻ không thích hợp với gu thẩm mỹ của số đông.

            Tuy nhiên tôi vẫn thấy hầu hết những tác phẩm đã nêu, người thành công kẻ thất bại, và dù  ngôn ngữ có mới  lên thật, đẹp lên thật nhưng cách diễn đạt ngôn ngữ thì không có gì mới, vẫn theo theo thói quen cũ xưa nay ta và thế giới đã làm.

 Sở dĩ Trần Anh Hùng nổi lên như một đạo diễn sáng giá của thế giới là vì anh luôn luôn tìm tòi đổi mới cách thức diễn đạt ngôn ngữ, không chỉ anh làm mới so với người khác mà anh đã làm mới ngay cả chính anh. Trong ba phim tôi đã xem, hay nhất vẫn là Mùi đu đủ xanh, dở nhất là Mùa hè chiều thẳng đứng, điều đáng nói nhất, cũng là điều tôi quí trọng Trần Anh Hùng, là không phim nào anh lặp lại cách diễn đạt ngôn ngữ của phim nào.

            Sở dĩ phải dài dòng như vậy để nói rằng nỗ lực gỡ bỏ thói quen của Vinh Sơn trong phim Trăng nơi đáy giếng là rất đáng ghi nhận.  Hạnh trong phim Trăng nơi đáy giếng thuộc một mẫu đàn bà Huế coi việc phụng sự chồng là lẽ sống, là hạnh phúc của người vợ. Không may chị gặp phải người đàn ông ích kỉ, gia trưởng đó là Phương. Phương mặc nhiên coi tất cả những gì Hạnh làm cho anh là lẽ đương nhiên, là anh đáng được hưởng như thế. Chỉ vì cái chức hiệu trưởng, Phương đã lìa bỏ Hạnh nhẹ nhàng như không, chẳng hề có một chút  áy náy nào, để cho vợ mình rơi vào tuyệt vọng hoàn toàn, phải cưới chồng người âm, sống với người chồng người âm này trong niềm hạnh phúc đầy hoang tưởng. Xét riêng về chuyện phim, nếu vào tay tôi và có lẽ  nhiều người  khác nữa, tôi sẽ dần dần dựng một Phương đểu cáng, anh ta sẽ tạo nên màn kịch giả tạo để đẩy người vợ ra khỏi đời sống của mình. Làm như thế sẽ hấp dẫn người xem, tạo được nhiều xung đột và gây được những cú sốc vì bất ngờ,  đặc biệt phù hợp với gu thẩm mỹ đương thời.

Vinh Sơn đã chọn lối đi khó hơn nhiều, một cách kể tuồng như không có một sự biến nào đáng kể, như cuộc sống vốn vậy và nó đã diễn ra vậy, không hề có một sự tạo dựng hay sắp đặt nào. Phương không sắp sẵn một âm mưu nào, chỉ đơn giản anh ta nghĩ hạnh phúc là những gì anh ta muốn và người vợ có nghĩa vụ phải tuân theo. Ngược lại Hạnh cũng tin rằng hy sinh cho những gì chồng muốn là hạnh phúc của người vợ. Bi kịch của chị bắt nguồn từ niềm tin đáng thương kia. Đây là điểm mới mẻ, có thể nói Phương và Hạnh là mẫu nhân vật chưa từng có ở phim ta, dù cuộc đời thì vô số.

 Phim vì thế đã rời bỏ dòng tự sự để đi đến một cấu trúc dựa theo dòng chảy cảm xúc, gần với dòng phim ấn tượng, với một tiết tấu chậm rãi, chậm đến nỗi không thể chậm hơn nữa.

Theo cách kể thông thường thì Vinh Sơn phải khai thác triệt để ba tuyến nhân vật Phương- Hạnh- cô vợ bé, Phương- Hạnh- bà mẹ chồng và Phương-Hạnh- nhà trường, đại diện là ông hiệu phó và cô chủ tịch công đoàn. Nếu như vậy anh sẽ có một câu chuyện đa tuyến tạo ra nhiều va đập, nhiều xung đột, cùng với một tiết tấu nhanh nhất định sẽ hấp dẫn, gây nhiều thích thú cho người xem. Nhưng nó không mới, không hề mới, giống như biết bao bộ phim ta đã xem.

Vinh Sơn  hầu như chỉ  tập trung chú ý đến vai Hạnh, ống kính theo chị cũng chiếm hầu hết thời lượng, anh chỉ dùng các nhân vật khác để khắc họa Hạnh, tạo ra dòng chảy cảm xúc ngày một xiết hơn, dùng các tuyến nhân vật như những cái móc để treo những ấn tượng, ngoài ra anh bỏ qua hết những gì mà luật kể dòng tự sự buộc phải tôn trọng.

 Làm như vậy, nếu không cao tay ấn thì Trăng nơi đáy giếng sẽ là phim nhạt vô cùng. Nhưng không, bộ phim nhỏ những giọt nước nhỏ nhẹ, vu vơ, đôi khi có cảm tưởng thừa thải, dần thấm đầy lên, đến nỗi làm cho ta nghẹt thở.

Đến đây mới nhận ra Trăng nơi đáy giếng kể về một người đàn bà đã tin tưởng thương yêu hết mình tất cả nhưng tất cả đều bỏ chị mà đi, đến con chó cũng không muốn sống với chị. Điều đó giải thích vì sao chị buộc phải sống với người âm. Chính điểm này làm cho tôi ngơ ngẩn suốt một ngày sau khi xem xong phim.

Nỗ lực phá bỏ thói quen của Vinh Sơn ở cái cách anh diễn đạt ngôn ngữ. Không phải lúc nào cũng thành công, nhưng cho thấy anh là một đạo diễn không chấp nhận cái cũ, kể cả cái cũ đã được thừa nhận.

 Ở cảnh cô Hạnh đạp xe đạp về quê trong nỗi buồn thăm thẳm, cô vừa đạp xe vừa khóc, thông thường người ta bắt đầu cú toàn cho thấy chị một mình lẻ loi trên đường vắng, sau đó là cú trung cho thấy gắng gỏi mệt mỏi đến với chồng, cuối cùng là cú cận cho thấy những giọt nước mắt của chị.

Làm như vậy không dở, nếu khéo sẽ hay nhưng không mới, dù thế nào cũng lộ sự cố tình. Vinh Sơn cho máy rê theo Hạnh ở cú trung, diễn đạt tự nhiên như người đứng vệ đường nhìn thấy vậy, không có gì quan trọng. Cảnh phim bỗng trở nên chân thực và cảm động .

Cũng vậy, cảnh nội đêm ở nhà, anh cho máy đi rất chậm từ Phương đang nằm nghĩ ngợi, đến cậu bé đang vẽ chơi, vào tận bếp, chỗ Hạnh đang làm thơ. Nhiều người sẽ bỏ qua cảnh này, nếu có nhắc tới cũng không để tốn quá 30 giây, Vinh Sơn đã dùng hai phút cho nó, chỉ mất có hai phút thôi mà một đời sống gia đình Huế hiện ra rõ ràng, chính xác hơn bao giờ hết. Thật tuyệt vời.

Còn khá nhiều những cảnh quay đáng khen như thế, ví như các cảnh cửa nhiều lần khép mở, cho thấy nỗi trăn trở của người đàn bà không biết nên khép kín đời mình hay nhào ra cuộc đời để mà sống; Ví như vẻ khệnh khạng, trễ nải của ông chồng trong khi làm tình đã bóc trần tính gia trưởng của anh ta đến tận đáy; Ví như Vinh Sơn đã biến ông chồng  từ chỗ được vợ yêu thương chiều chuộng thành người dưng chỉ mất không đầy một phút mà không cần bất kì một sự biến nào, vân vân…đạo diễn nước ta chỉ bỉu môi là tài chứ làm được như Vinh Sơn khó lắm.

Trăng nơi đáy giếng cũng còn có chỗ đáng bàn, có  chỗ phải nhăn mặt: Cảnh họp hội đồng giáo viên diễn đạt hơi ti vi, cái kết hơi thiên về giải thích, vài cú dựng vội làm hỏng cảm xúc, hát hỏng lắm quá, tỉa tót văn hóa Huế kĩ quá. Đặc biệt quay phim không được tốt, nhiều khuôn hình bố cục, ánh  sáng quê quê thế nào a. Với ngôi nhà làm theo ý mình, cái nhà Huế rất đẹp ấy, đáng lẽ phải có nhiều cảnh nội đẹp lịm người, ở đây ta thấy nhiều khuôn hình được làm như mấy ông ti vi quay vội, thật đáng tiếc.

Dù vậy, Trăng nơi đáy giếng là một phim đáng được đề cao vì những nỗ lực tuyệt vời của nó. Cá nhân tôi thì thấy rằng, cùng với Mùa len trâu, Trăng nơi đáy giếng là hai phim mang đến cho tôi nhiều cảm xúc nhất, xứng đáng ra nước ngoài tranh giải mà không hề e sợ, hay xấu hổ. Thành công của bộ phim trước hết là nhờ Vinh Sơn có được truyện ngắn quá hay của Trần Thùy Mai, có lẽ đó là một trong những truyện hay nhất của chị. Cũng phải kể đến Hồng Ánh, chị đã diễn một vai xuất thần, vượt lên tất cả những phim chị đã đóng, kể cả phim Đời Cát,  thật đáng khen .

Nguyễn Quang Lập

“Chỉ có những thằng ngu mới tin được Trung Quốc”.

Nếu ai muốn biết thế nào là vừa ăn cướp vừa la làng thì hãy  đọc bài VIỆT NAM MIỆT THỊ TRUNG QUỐC XÂM PHẠM “CHỦ QUYỀN” CỦA MÌNH Ở NAM HẢI LÀ ẨN CHỨA ĐỘNG CƠ ĐEN TỐI GÌ? ( tại đây) của tác giả Trương Điện Thành đăng trên trang xilu.com. 

Trong bài này, chỉ cần thay chữ "Việt Nam" bằng chữ "Trung Quốc" và ngược lại sẽ lộ nguyên hình ai là kẻ vừa ăn cướp vừa la làng. Xin trích đôi ba đoạn:

-"Việt Nam thèm muốn các đảo ở Nam Hải đã từ rất lâu, nhất là trong những năm phát hiện được nguồn tài nguyên sinh học và khoáng sản phong phú ở các đảo Nam Hải, Việt Nam lại càng mở rộng dã tâm lấy trộm các đảo ở Nam Hải của Trung Quốc. ViệtNam đã là nước được lợi nhất ở Biển Nam Trung Hoa lại còn xâm chiếm 28 đảo của Trung Quốc".

-"Việt Nam thừa hiểu tầm quan trọng của tài nguyên thiên nhiên đối với sự phát triển kinh tế nước mình, họ không phải là không biết quần đảo Nam Sa và quần đảo Tây Sa là sự thực lịch sử của Trung Quốc, mà trái lại, Việt Nam đã quá lo cộng đồng quốc tế thừa nhận sự thực này, nên mới cố tình kêu gào Trung Quốc hãy ngừng tiến vào vùng biển các quần đảo Nam Sa và Tây Sa, nhằm tạo ra hiệu quả gây sự mập mờ. Từ đó mà tạo sức ép dư luận với quốc tế về cái gọi là “chủ quyền Nam Hải”, nhằm giúp Việt Nam nhận được sự đồng tình và ủng hộ của một vài quốc gia trong cộng đồng quốc tế về việc giải quyết vấn đề chủ quyền lãnh hải."

-"Việt Nam là nước chiếm nhiều đảo san hô của Trung Quốc nhất, cùng với sự phát triển của Trung Quốc, đã tự thấy thời gian là bất lợi đối với họ, muốn làm cho các đảo chiếm giữ có được chủ quyền đã có thì về mặt thời gian phải càng sớm càng tốt, Việt Nam đương nhiên sẽ không đợi đến khi Trung Quốc thực sự lớn mạnh để khuấy động lại sự tranh chấp. Việt Nam phải rốt ráo tạo nên “sự đã rồi”, để kì vọng chiếm đoạt chủ quyền bằng tâm thái “gác lại tranh chấp” của Trung Quốc."

Mẹ khỉ, trâng tráo bỉ ổi hết chỗ nói.

Báo Đại Đoàn Kết với bài Ngang nhiên lặp lại hành vi bất chấp luật pháp và đạo lý (tại đây) đã khẳng định không sai chút nào:" Không nghi ngờ gì: Đối với Trung Quốc thì lời nói không (hoặc chưa bao giờ) đi đôi với việc làm. Cách hành xử của họ không thể được coi là cách hành xử của một "láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt”. Vậy thì dư luận không thể không đặt câu hỏi: Liệu họ có thể là một "đối tác tốt”? Tin rằng, cộng đồng quốc tế sẽ tự tìm cho mình câu trả lời thông qua hành xử kiểu "vừa ăn cướp, vừa la làng” của Trung Quốc ở biển Đông thời gian gần đây".

Trong bài BỘ MẶT THẬT CỦA NHỮNG NHÀ LÃNH ĐẠO TRUNG QUỐC  ( tại đây!) Bác Dương Danh Dy đã nói: "...ngay đến Khorutsov, nhân vật nổi tiếng một thời của Liên Xô cũ đã phải cay đắng thốt lên: “chỉ có những thằng ngu mới tin được Trung Quốc”.

Vậy tại sao ta vẫn phải "đồng chí 4 tốt" với họ nhỉ? Có tin người ta mới "đồng chí 4 tốt" với người ta chứ  sao.

Ủa, không lẽ chúng ta là một lũ ngu?

Bái biệt Lão Thầy Bói Già!

[caption id="attachment_23296" align="alignleft" width="300" caption="Nhìn cái ảnh ứa nước mắt"][/caption]

Lần đầu tiên trong đời mình thắp hưong bái biệt một người không quen biết, đó là Lão Thầy Bói Già, Nick của Đinh Vũ Hoàng Nguyên, họa sĩ, nhà thơ, nhà châm biếm đại tài. Nói không quen biết là ở ngoài đời chứ trên mạng thì gặp nhau đã lâu, từ thời Yahoo 360, vẫn thường qua lại "nhà" nhau thường xuyên. Ngày nào mình cũng qua nhà anh, hồi hộp chờ Viết ngắn xuất hiện. Có lẽ Viết ngắn  được mọi người ưa thích nhất, mình cũng thế. Đọc chúng nếu không cười ha hả thì cũng tủm tỉm cười, rất đã. Chẳng ngờ anh ra đi sớm quá, nhất là khi cu Bũm còn quá nhỏ. Mình trích chùm chuyện Viết ngắn của anh để bái biệt anh với lòng cảm phục và thương mến của một blogger, chúc anh bình an nơi miền cực lạc.

Viết ngắn 53

....gặp nhau, Gaddafi hỏi Kim Jong-il:

 - Khỏe không?

 - Đ... ịt mẹ, mày thích hỏi đểu à???

Viết ngắn 5

Điện thoại di động rung, thấy Mạnh gọi điện cho mình, Mạnh chưa kịp mở mồm thì mình độp luôn:

- Anh hỏi chú Mạnh một câu, với thành quả mười năm cầm quyền như thế, giờ về vườn chú có thấy ngượng không?

- Ơ, ơ… tao đéo phải Mạnh đấy, tao là Nguyễn Văn Mạnh!

- Ồ, thế nhầm à, xin lỗi, hihi…

Viết ngắn 25.

Mình viết sẵn ĐƠN XIN LI HÔN, rồi gọi vợ ra:

 - Nếu em còn xem phim tàu nữa thì, nhìn đây! - mình đập toẹt lá đơn xuống bàn.

 Đảng và nhà nước nên học tập đức cương quyết của mình khi ứng xử với Trung Quốc trong vấn đề biển Đông.

Viết ngắn 9

Mình đi ăn thịt chó ở Vĩnh Phúc. Trong mâm có phó chủ tịch xã, tuổi khoảng ngoài bốn mươi. Rượu ngon, thịt chó ngon. Nhân câu chuyện về tình hình an ninh ở địa phương, phó chủ tịch xã nói:

- Báo cáo các bác, số nghiện hút phát hiện được ở địa phương bọn em là 31 đồng chí, còn đảng viên chi bộ bọn em có 16 thằng…

Chuyện thật 100%. Thằng Nguyên mà nói điêu thì làm con chó!

Viết ngắn 54

Kim lãnh tụ chết. Dân mình gọi Kim là “thằng”.

 Còn cái đảng của dân do dân vì dân trong lời chia buồn gọi Kim lãnh tụ là “đồng chí”.

 Để dung hòa, có lẽ nên gọi Kim lãnh tụ là “thằng đồng chí”, để vừa có tính đảng, vừa có tính nhân dân.

 Viết ngắn 13

Mình có quen một cậu là đảng viên, nhà ở một huyện ngoại thành Hà Nội. Có lần mình vô tình nghe nó với thằng bạn là lái xe đường dài nói chuyện, thằng bạn hỏi:

- Thế ông đợt này ở nhà làm gì?

- Thì vẫn công tác đảng thôi.

- Phải kiếm việc gì mà làm, chứ vô công rồi nghề thế thì chết!

 

 

 

 

Mặc cảm Võ Đắc Danh

NQL: Võ Đắc Danh email cho mình:"Hôm qua,sau khi trao cho em 50 bức thư mời thi khoảng 1g sau, cô Thu, BTV NXBPN gọi điện cho hay, cô vừa nhận được điện thoại từ BTC Hội sách thông báo rằng cấp trên ra lệnh hủy bỏ 3 sự kiện trong hội sách: Buổi giao lưu của Võ Đắc Danh, của Bùi Văn Nam Sơn và chương trình tặng sách có chữ ký của Nguyễn Quang Lập. không hiểu ai là người ra lệnh và cũng không hiểu lý do. Sáng nay, Cô Thu đại diện cho NXB PN gặp em nói lời cáo lỗi, chấm hết".

Bài này mình viết tựa cho cuốn sách, gửi đăng báo Thanh niên, phút cuối cùng cũng bị tòa soạn cho out. Chẳng hiểu vì sao. Cuộc sống bây giờ lạ lắm, nhiều chuyện không thể hiểu lại diễn ra hằng ngày như là chuyện đương nhiên.

Đây là cuốn sách thứ năm, rút từ hơn một trăm bút kí, phóng sự, ghi chép của Võ Đắc Danh. Có lẽ gọi đấy là những ghi chép thì đúng hơn. Những ghi chép của “anh nông dân cầm bút”, một biệt danh đáng yêu, cũng là sở đắc của anh, một người suốt đời cầm bút cho nông dân, vì nông dân,  những người  nông dân khổ đau khắp cánh đồng Nam Bộ. Thật hiếm có nhà văn nào được như anh, suốt cuộc đời tìm kiếm những số phận khổ đau, những con người bất hạnh- những con người bị vùi dập- bị lừa đảo- bị đổ oan- bị đày đọa… nơi bùn lầy, chỗ hoang vu, chốn xơ xác, bến tiêu điều… Lắm kẻ chỉ nghĩ đến việc phải đến đó thôi cũng đã phải rùng mình kinh sợ.

Trả lời câu hỏi những nhân vật nào ám ảnh anh nhất, Võ Đắc Danh đã nói: “Những con người khát khao sự tử tế, khát khao được sống đàng hoàng tử tế nhưng bị xã hội đấy họ vào bước đường cùng.” Vâng, đó là nông dân, đích thị là nông dân, thời nào cũng thế. Viết về những con người như thế không thể nói viết để kiếm sống, để kiếm vinh quang lại càng không, trong khi đó  nhà văn phải đối diện với đòn trả thù của đám bất lương, những kẻ đã đẩy các nhân vật của anh đến đường cùng. Nhưng đó không phải là mối hiểm nguy số 1, sự hiểm nguy buả vây hết mọi nẻo đường anh đi, đó là đám quan tham, những kẻ luôn giấu diếm những tiêu cực và bất cập, trên mảnh đất họ trị vì chỉ có ấm no hạnh phúc, ai nói ngược lại người đó trước sau không có đất sống. Hơn một lần Võ Đắc Danh bị buộc phải treo bút và nguy cơ sa vào vòng lao lý, thật đáng sợ.

 Viết được như vậy, người viết chẳng những phải có tình yêu thương mà phải có lòng dũng cảm, chẳng những phải đức kiên trì mà phải có sự hy sinh, những thứ nói rất dễ nhưng làm được thật quá khó khăn, không phải ai cũng làm được. Nói thật, cả ngàn nhà văn hiện thời may lắm có dăm bảy người làm được điều đó, không hơn. Chính vì vậy mà dù ở đâu, thời nào, những trang văn đẫm mồ hôi và nước mắt của các nhà văn “cá biệt” này bao giờ cũng tỏa sáng và sống bền trong lòng bạn đọc, cho dù có thể tài dùng chữ của họ kém thua nhiều người khác.

 Đời chợ, chợ đời, cuốn sách thứ năm của Võ Đắc Danh vẫn tiếp tục dòng chảy cảm xúc của bốn cuốn sách trước. Vẫn là nước mắt nụ cười của những người nông dân khổ đau, chỉ có khác họ là những người đàn bà thôn quê hoặc từ thôn quê mà ra. Họ không phải là mẫu phụ nữ anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang-mẫu “người hùng” phụ nữ một thời,- họ là những phụ nữ dám sống trên những nỗi khổ đau cùng cực. Chỉ vậy thôi cũng đủ cho hết thảy chúng ta yêu thương và khâm phục.

Đối với tôi đó là những người đàn bà kì lạ, bởi vì trên mỗi bước đường đời họ đều gặp khổ đau và oan trái, cay đắng và thất thiệt nhưng họ đã không gục ngã, không đầu hàng. Đối với họ, tuồng như trời không có mắt, bao nhiêu khổ đau của thế gian trời đều đổ lên đầu họ. Thế mà họ vẫn nuốt nước mắt nghiến răng dấn bước, quyết không đầu hàng số phận.  Yêu người bị người phụ, tin người bị người lừa. Ngày xưa cầm súng giữ đất bây giờ bị cướp đất giữa ban ngày. Ngày xưa cưu mang đùm bọc bây giờ bị phản bội bị chơi đểu. Rồi bà mẹ già cõng trên lưng những đứa con tật nguyên. Rồi người đàn bà “mười sáu năm lấy chồng, giật mình nhìn lại mình đã tám đứa con nhưng chưa có một ngày hạnh phúc”. Những người đàn bà có chồng là có thêm một gánh nợ, hết gánh nợ này đến gánh nợ khác, triền miên. Tôi đã bật khóc không chỉ một lần khi đọc Đồng cỏ cháy, nhiều khi muồn kêu to: trời ơi sao lại có những số phận khổ đau và oan nghiệt đến thế!

Đọc kĩ Võ Đắc Danh, đọc hết Võ Đắc Danh người ta buộc phải đặt câu hỏi: vì sao Võ Đắc Danh suốt đời đeo đuổi đề tài người nông dân cùng khổ, anh viết không để kiếm sống cũng chẳng để kiếm vinh. Vì sao như thế?

“Cũng có thể là tôi đang giận chính mình. Nhưng nói chính xác hơn là tôi luôn dằn vặt một mặc cảm tội lỗi với những nhân vật của tôi. Sau mỗi một bút ký, tên tuổi tôi ít nhiều được đánh bóng thêm, còn những nhân vật của tôi thì tiếp tục đắm chìm trong tiếng kêu oan vô vọng. Nhiều khi tôi tự hỏi, có phải mình đã làm sang cho mình bằng những thân phận thấp hèn của họ chăng ? Tôi cảm thấy đau lòng, thậm chí thấy ê chề, nhục nhã. Nhưng rồi sau đó gặp một thân phận khác, tôi lại dằn vặt muốn tiếp tục sẻ chia, muốn nói thay họ những điều mà họ không nói được. Cứ thế mà tôi cứ sống trong cái vòng lẩn quẩn buồn vui, cay đắng của cuộc đời, không thể tự tìm cho mình lối thoát nào khác.”

Võ Đắc Danh đã nói như vậy, và xin gọi đấy là mặc cảm Võ Đắc Danh. Không có mặc cảm ấy không phải Võ Đắc Danh. Giữa cái thời vinh thân phì gia là lẽ sống, Võ Đắc Danh đã chọn mặc cảm ấy và sống cùng mặc cảm ấy suốt cả cuộc đời. Phục  lắm thay, cảm động lắm thay!

Nguyễn Quang Lập

MÙA YÊU ĐƯƠNG

Kịch dài 2 hồi 14 cảnh

NHÂN VẬT

  1.Thảo Vân : 22 tuổi.

2. Quốc        : 20 tuổi, em trai của Thảo Vân.

3. Thảo      :  22 và 44 tuổi, mẹ Thảo Vân, Quốc

 4.Hoàng      :    26 tuổi, con Cường

   5. Cường     : 32 và 55 tuổi.

   6.Người kéo đàn cò : Một gương mặt không tuổi.

    Và một số bạn của Thảo Vân. Đầu gấu và công an.

HỒI 1

 Câu chuyện hai mươi năm về trước.

 Nhân vật

 1. Thảo         :  22 tuổi

 2. Cường     : 32 Tuổi

 3.Người kéo đàn cò : Một gương mặt không tuổi.

 CẢNH 1

 Một quãng phố Hà Nội những năm tám mươi. Những cây hoa sữa trên vỉa hè.

Đây là dãy phố nhỏ, các ngôi nhà đều ngoảnh lưng ra đường, trổ cửa sổ hướng ra phố nhỏ.

Cường 32 tuổi, mặc quân phục đã sờn, ôm bó hoa đứng ngước lên tầng hai của ngôi nhà hai tầng cũ kĩ trước mặt. Cửa sổ mở toang hai cánh.

Cường đứng như thế cho đến khi trời sẫm dần và tối hẳn.

Một ngày mới.

Trời mưa tầm tã. Cường đứng khoác áo mưa ôm bó hoa ngước lên tầng hai chờ đợi. Cửa sổ một cánh mở một cánh khép.

Cường đứng như thế cho đến khi trời sẫm dần và tối hẳn.

Một ngày mới.

Nắng rực rỡ. Cường mặc quần lính, áo sơ mi trắng, ôm bó hoa ngước lên tầng hai.

Cánh cửa sổ còn lại khép dần trước mắt Cường.

Tiếng pháo cưới nổ một tràng dài. Một điệu vans Nga dần nổi lên mỗi lúc mỗi mạnh mẽ, rạo rực.

Cường đập tan nát bó hoa cầm trên tay và rũ xuống như một xác chết.

Đêm sập xuống trước mắt Cường.

Điệu vans vẫn vang lên rạo rực.

 CẢNH 2

 Vẫn dãy phố có những cây hoa sữa.

Người đàn ông kéo đàn cò đang ngồi dựa cây hoa sữa hát một điệu hát văn, lời lẽ vui vẻ.

Sau lưng ông là ngôi nhà hai tầng cũ kĩ ở cảnh 1 giờ đã sơn quét lại, cửa sổ sơn xanh rất đẹp.

Cường vác một cái thang ra, dựa vào tường.

 Người kéo đàn cò ngừng hát, nhìn Cường.

Cường leo lên phía cửa sổ đang mở.

 Cường: Thảo!

Cửa sổ không mở, tiếng nói Thảo vọng ra

 Tiếng Thảo : Ôi chết! Sao anh lại đến đây?

Cường: Anh muốn nói chuyện với em. Cả tháng nay em hoàn toàn lánh mặt anh, vì thế anh phải làm cách này.

Tiếng Thảo: Chúng ta có gì để nói nữa đâu.

Cường: Bỗng nhiên em bỏ anh không nói một lời, thế mà không có gì để nói sao?

Tiếng Thảo : Em biết em có lỗi với anh nhưng cuộc sống buộc em phải phạm lỗi.

Cường:  Không đúng. Em cứ nói thật với anh đi, anh đã có lỗi gì với em?

Thảo : Không. Anh không có lỗi gì cả. Đáng tiếc là anh không có lỗi gì cả.

Cường :Anh nghèo quá phải không?

Im lặng

Cường: Nói đi!

Tiếng Thảo  : Thời này, nghèo là một phẩm hạnh.

Cường: Hay anh quá vụng về?

Tiếng cười của Thảo

Cường: Nói đi! ( Đập cửa) Nói đi!

Tiếng Thảo :  Anh chả bảo vụng về là một ưu điểm để cho đàn bà tin cậy và đắm đuối.

Cường: Thế thì anh có khuyết điểm gì? Nhất định anh phải có khuyết điểm gì chứ?

Tiếng Thảo : Thôi, anh về đi. Chồng em sắp về rồi.

Cường: Không, anh không về chừng nào em không nói!

Bất ngờ cảnh cửa mở ra.

Họ nhìn nhau.

Thảo (Vuốt nhẹ tóc Cường) : Tội nghiệp anh... Thực ra em đã nói với anh nhiều lần rồi nhưng anh đâu có tin....Khuyết điểm lớn nhất của anh là không có khuyết điểm gì cả. (Ngừng) Chúng mình yêu nhau thật lòng, tình yêu thật đẹp và trong sáng. Nhưng tình yêu đâu chỉ có đẹp và trong sáng? Tình yêu cần phải có khuyết điểm mới ra tình yêu....(Có tiếng chuông rung) Thôi chết, chồng em về!( Thảo thụt đầu vào, đóng sập cửa sổ.)

Cường(Kêu lên): Thảo!

 Người kéo đàn cò cất lên một điệu chèo cổ, lời lẽ hài hước.Cường tụt xuống  thang, ngồi bậc thang thấp nhất rầu rĩ nhìn người kéo đàn cò hát.

 Người kéo đàn cò: Thế nào anh bạn trẻ? Tự tử hay đi yêu một cô khác?

Cường: Theo bác cách nào thì hay?

Người kéo đàn cò: Cả hai cách đều dở. Nếu bây giờ đòm một phát cho xong đời thì sẽ không ai biết anh chết vì tình hay chết vì ngu. Nếu đi yêu một cô khác trong khi anh chỉ có rặt một mớ ưu điểm cũ rích thì chính anh lại dẫm lên vết xe đổ của mình.

Cường: Bác nói hay lắm, thế bác bảo tôi cần phải có khuyết điểm gì?

Người kéo đàn cò: Chỉ cần một khuyết điểm, có nó thì mọi khuyết điểm khác đàn bà sẽ nhanh chóng bỏ qua.Ấy là giàu, cực giàu!(Cường ngước lên nhìn Người kéo đàn cò)Anh khoan cãi tôi, cứ để yên tôi nói.(Ngừng ngắn)

Anh định nói giàu là cực kì ghê tởm chứ gì?Thì mặc kệ anh! Giàu chỉ đáng ghê tởm đối với hai  loại người: một là những kẻ không có khả năng làm giàu, hai là những kẻ không muốn người khác giàu hơn mình.

Cường :Thế làm thế nào để giàu?

Người kéo đàn cò: Tôi không biết. Nếu biết thì tôi chẳng đi ăn mày thế này rồi.

 Người kéo đàn cò chuyển sang một điệu chèo cổ, lời lẽ sầu não.Cường ngồi yên nghe Người kéo đàn cò hát, đêm mờ dần, tối hẳn.

 CẢNH 3

 Vẫn là đêm. Chỉ thấy Người kéo đàn cò nằm co quắp ngủ trên một chiếc chiếu rách. Tiếng nấc của đàn bà, dần chuyển thành tiếng khóc, tiếng khóc khẽ nhưng đủ vang trong đêm.

Thảo 22 tuổi thờ thẫn đi ra, cô ngồi dưới một gốc cây cơm nguội.

Người kéo đàn cò ngồi dậy, lấy điếu cày, mồi lửa, rít một hơi dài.

 Người kéo đàn cò: Không ngủ được hả cô?

Thảo : Bác nằm đây muỗi không cắn chết bác đi à?

Người kéo đàn cò: Không. Tôi nằm đây đã mười năm. Gần một trăm đời muỗi thay nhau ăn thịt tôi mà tôi đâu có chết.

Thảo : Bác thuộc loại xương sắt da đồng.

Người kéo đàn cò : Không đâu. Nhỡ có đàn bà cắn tôi một phát, tôi chết lăn quay ra liền.(Ngừng ngắn) Cô đã mấy đêm không ngủ?

Thảo: Bác thử đoán xem?

Người kéo đàn cò: Ba năm chín tháng mười sáu đêm.

Thảo ( Khẽ kêu lên) : Bác lấy đâu ra con số chính xác thế.?

Người kéo đàn cò: Chứ sao! Cô cần tôi tính cho cô nghe không?

Thảo lườm Người kéo đàn cò, cái lườm ỡm ờ.

Thảo: Bác nói đi, thích nói lại còn hỏi!

Người kéo đàn cò cười ngắn.

Người kéo đàn cò: Này nhé! Sau lễ cưới cô có mười sáu đêm long trời lỡ đất.(Giả giọng đàn bà,hổn hển) Anh là người đàn ông tuyệt vời!

Thảo : Thôi chết! Bác nghe hết cả sao?

Người kéo đàn cò: Không. Đàn muỗi đời thứ ba mươi hai chúng nó rỉ tai với tôi như thế.( Ngừng ngắn ) Sau đó chồng cô đi nước ngoài chín tháng, cô có chín tháng phòng không nhà trống. (Kéo đàn cò và hát Chinh phụ ngâm): “Đưa chàng lòng dằng dặc buồn/Bộ khôn bằng ngựa, thủy khôn bằng thuyền/Nước có chảy mà phiền không rửa/Cỏ có thơm mà dạ chẳng khuây...”(Ngừng ngắn) Đấy là chín tháng buồn tình. Buồn tình là thứ buồn hạnh phúc, bởi dù sao cũng có tình để mà buồn. (Ngừng ngắn) Hết chín tháng mười sáu ngày là ba năm đắng cay. Chẵn ba năm đăng đắng cay, không sai một khắc! Cô có nhớ ngày hôm nay là ngày gì không?

Thảo : Ngày cưới.

Người kéo đàn cò : Đúng! Trong ba năm sau đó, mỗi ngày cô uống một ngụm đắng cay. Bây giờ cô mới nhận ra: đàn bà không chồng thì buồn, không con thì đắng. ( Kéo đàn cò và hát Cung oán ngâm khúc):”Ví biết sớm lòng trời đeo đẳng/Dẫu thuê tiền cũng chẳng mang tình/Nghĩ mình lại ngán cho mình/ Cái hoa đã trót gieo cành biết sao!...”

Trong khi Người kéo đàn cò hát, Thảo ngồi ôm mặt khóc.

Người kéo đàn cò : Đừng khóc nữa cô, đâu phải lỗi của cô mà cô khóc.

Thảo (Ngước lên, rầu rĩ) :  Chuyện gì bác cũng biết....

Người kéo đàn cò : Tôi ngồi đây đã mòn một lớp gạch, bất kì chuyện gì xảy ra ở khu phố này, không  muốn biết cũng phải biết. Cô không đẻ được đâu phải lỗi của cô. Lỗi của chiến tranh đó cô! (Ngâm thơ) Không đẻ được không phải bởi vì cô không đẻ được/ Bom giật bom rung chồng hỏng mất rồi.

Thảo (Ôm mặt ): Đời tôi kể từ đây coi như chấm hết.

Người kéo đàn cò : Cô ơi, đời đèn cù lắm, chẳng có gì kết thúc, cũng chẳng có gì bắt đầu.Cổ nhân đã nói : Hết mà không hết, không hết mà hết, ấy là hết vậy.

Thảo : Nhiều khi tôi cứ nghĩ vẩn vơ không biết nên kết thúc hay nên bắt đầu.

Người kéo đàn cò vỗ tay bôm bốp.

Người kéo đàn cò: Hoan hô cô! Cô sáng suốt ra nhiều lắm. Cô nên bắt đầu ở cái nơi cô đã kết thúc cách đây ba năm chín tháng mười sáu ngày.

Thảo :Thật a? Anh ấy vẫn thường đến đây?

Người kéo đàn cò: Vẫn thường đến đây, vẫn thường bắc thang và ngồi đợi.

Thảo : Tội nghiệp...

Người kéo đàn cò :Tôi nghiệp anh chồng đáng thương của cô, anh ấy đã biết bệnh của mình chưa?

Thảo : Chưa.

Người kéo đàn cò  : Và vĩnh viễn không biết?

Thảo: Vĩnh viễn, nếu tôi muốn.

Người kéo đàn cò (Reo lên) :Biết mà! Biết ngay mà! (Cười dài)

 Người kéo đàn cò nhấc đàn lên kéo và hát Lý năm canh.

 CẢNH 4

 Đêm dần hửng sáng.

Thay vào chỗ Thảo  là Cường đang ngồi ủ rũ.

Người kéo đàn cò ôm chiếu đi ra, ông rũ chiếu rồi ngồi dựa tường

 nhìn Cường.

 Người kéo đàn cò: Vẫn rầu rĩ như ba năm về trước. Trông anh thật chán mớ đời.

Cường ngồi im

Người kéo đàn cò: Vẫn kiên quyết ôm lấy một mớ ưu điểm cũ rich?

Cường ngồi im

Người kéo đàn cò: Này, hay là  anh thử chết quách đi cho xong?

Cường ngẩng lên, rầu rĩ.

Cường : Chết khó lắm.

Người kéo đàn cò : Đòm một phát là xong, gì mà khó?

Cường  ( cười ngắn): Khổ nỗi, vào lúc mình định chết thì mình lại ham sống. Khi mình hết muốn sống nữa thì  chẳng có lí do gì cho ra hồn để mà chết.

Người kéo đàn cò : Anh nói dối. Anh không muốn chết. Chưa lúc nào anh muốn chết cả. Trái lại anh là thằng ham sống sợ chết. Thời chiến cũng như thời bình.

Cường( Hơi giật mình) : Bác tố cáo tôi đấy à?

Người kéo đàn cò : Không. Tôi tố cáo tôi đấy chứ.(Cười ngắn) Thời chiến chúng ta hừng hực khí thế muốn chết, tóm lại chúng ta đã trở về nguyên đai nguyên kiện. Thời bình chúng ta lúc nào cũng sẵn sàng lăn xả chết trước mặt người mình yêu, tóm lại khi người yêu đi lấy chồng thì chúng ta đi lấy vợ. Huề! (Cười dài, pha chút chua chát) Chỉ tiếc là khi anh đã có hai mặt con, một trai một gái thì người yêu anh lại không thể....

Cường: Thảo vẫn chưa có con?

Người kéo đàn cò : Anh biết quá rồi còn hỏi.

Cường: Vâng, biết. Nhưng vì sao cô ấy không có con thì tôi không biết. Vì sao thế?

Người kéo đàn cò : Anh biết quá rồi còn hỏi.

Cường ( Cười ngượng): Vâng, quả tình là tôi biết. Nhưng Thảo có tha thiết muốn có con không thì tôi không biết.Cô ấy có tha thiết không bác?

Người kéo đàn cò(Cười to): Anh bắt đầu biết đểu rồi đấy.

Cường(Cười hùa theo) :Vâng, đểu. Đành phải thế thôi. Tôi nghiệm ra rằng, đàn bà thường tin cậy những thằng đểu cáng.

Người kéo đàn cò: Khá lắm! Anh bắt đầu có khuyết điểm, hoan hô!

Người kéo đàn cò chạy đi, và quay lại với một chiếc thang. Ông dựa vào tường, dưới cửa sổ nhà Thảo. Rồi ông nhún mình ngả mũ, động tác như hiệp sĩ Anh mời khách.

Người kéo đàn cò: Hãy leo lên đi, hỡi anh chàng đểu cáng!

Cường : Nhưng cửa đã đóng, then đã cài....

Người kéo đàn cò: Leo lên đi, đừng vờ vịt nữa!

Cường rụt rè leo lên. Người kéo đàn cò đứng dưới vỗ tay hoan hô, dục giã Cường. Cường lên đến sát cửa sổ, ngoái xuống nhìn Người kéo đàn cò.

Cường : Cửa đóng kín, làm thế nào?

Người kéo đàn cò: Vỗ tay ba tiếng và nói : “Vừng ơi, mở ra!”

Cường: Bác nói gì lạ thế? Tôi là Ali ba ba hay là Bốn mươi tên cướp?

Người kéo đàn cò:Vừa Ali ba ba vừa Bốn mươi tên cướp.Làm đi, nói đi!

Cường(Vỗ tay ba tiếng):Vừng ơi, mở ra!

Cửa sổ vẫn đóng.

Cường: Có mở ra đâu?

Người kéo đàn cò: Một lần nữa nào!

Cường(Vỗ tay ba lần):Vừng ơi, mở ra!

Cửa sổ vẫn đóng.

Cường: Chẳng nước mẹ gì!

Người kéo đàn cò: Kiên trì đi anh bạn trẻ!Anh biết thừa kiên trì là cách giữ thể diện cho đàn bà kia mà! Nào, một lần nữa!

Cường(Vỗ tay ba lần): Vừng ơi, mở ra!

 Hai cánh cửa mở toang.

Người kéo đàn cò cười dài.

Cường làm động tác hôn gió Người kéo đàn cò rồi chui tọt vào.

Người kéo đàn cò kéo một điệu đàn cò, làn điệu vui vẻ .

 CẢNH 5

 Trong buồng ngủ của Thảo. Thảo đang ngồi gài cúc áo cho Cường. Cường đứng áp hai tay vào má Thảo. Thảo áp má vào ngực Cường.

 Thảo : Anh là người đàn ông tuyệt vời!

Cường: Anh muốn nghe em nói một lần nữa, dù biết câu đấy em không chỉ dành riêng cho anh.

Thảo (Hơi nũng nịu): Chỉ dành riêng cho anh, thật đấy! Tuyệt quá anh ạ, chưa bao giờ em hạnh phúc thế này. ( Cười)

Cường: Sao em cười?

Thảo vẫn cười rúc rích

Cường: Nói đi nghe nào?

Thảo gục đầu vào ngực Cường.

 Thảo: Hóa ra những người trong sạch như anh, khi vi phạm khuyết điểm thì khuyết điểm mới tuyệt vời làm sao! Còn những người suốt ngày vi phạm khuyết điểm thì khuyết điểm chẳng ra xơ múi gì.

Cường ( cười ngắn): Chúng ta lại vi phạm khuyết điểm, nhé?

Thảo (Lườm yêu Cường):  Liệu có còn xơ múi gì nữa không?

Cường: Yên tâm đi, đã tốt nay còn tốt hơn.

Thảo cười rúc rích, với tay tắt đèn.

 Chuông điện thoại réo. Đèn bật sáng, Thảo mình trần vội vàng chụp lấy điện thoại. Cường gác đầu lên đùi Thảo.

 Thảo : A lô, em đây....Anh đang ở đâu?... Thế hả...Bao giờ về với em?(Nũng nịu) Không, em không chịu đâu. Tới chủ nhật này anh phải về, em hết chịu nổi rồi đây này. Nhá... về anh nhá!  Bye, sea again!(Đặt máy, với Cường) Anh biết chồng em đang gọi cho em khi đang ở đâu không?

Cường : Chịu.

Thảo :...Ở toilet!

Cường : Sao em biết?

Thảo : Lão vừa nói vừa rặn.

Cường : Gớm chết!

Thảo (Cười): Tội nghiệp, lão cố rặn ra những ngọt ngào êm dịu, gớm chết!(Thảo cười ré lên rồi ôm đầu Cường ghì chặt vào lòng) Còn anh nữa, liệu hồn mà nhả những lời đường mật đúng lúc đúng chỗ, nghe chưa!

Cường : Tuân chỉ!

Thảo (Vuốt nhẹ tóc Cường): Giá chúng ta cứ thế này suốt đời thì tốt biết bao nhiêu.

Cường:Thế sao ngày đó em không cưới anh?

Thảo : Anh cứ đay đay lại mãi mỗi câu hỏi đó.

Cường : Thì em nói đi anh nghe nào!

Thảo : Vì mỗi ngày tình yêu chỉ xảy ra trong một giờ, hai mươi ba giờ còn lại thuộc về cuộc sống.

Cường: Em không tin anh sẽ lo được cho em một cuộc sống?

Thảo : Tin. Nhưng cuộc sống nào vậy? Cuộc sống đạm bạc không thích hợp với em.

Cường : Em chẳng bảo anh là người đàn ông tuyệt vơì đó sao? Nhất định anh sẽ lo cho em một cuộc sống tốt đẹp.

Thảo (Ôm ghì lấy đầu Cường): Ngốc ơi, anh chỉ tuyệt vời trên giường ngủ mà thôi, còn bước khỏi giường anh chỉ là một con giun.

Cường : Thế chồng em thì sao?

Thảo : Chồng em thì ngược lại. (Ôm chầm lấy Cường ) Thôi, vứt chồng em xuống gầm giường đi, nhanh lên anh.

 Chuông điện thoai réo, Thảo nhấc máy ra khỏi tổ hợp, với tay tắt đèn và ôm ghì lấy cổ Cường. Tiếng cười trong trẻo vang ngân, tuyệt không vẩn mùi tình dục,  tiếng cười tràn ngập hạnh phúc.

Tiếng đàn cò vang lên cùng với tiếng cười, kéo dài dường như vô tận.

 CẢNH 6

 Tiếng cười bỗng im bặt, tiếng đàn cò dừng lại dần dần, trở thành một tiếng rè kéo dài và dứt hẳn.

Tiếng trẻ khóc vang lên, nhỏ dần và tắt hẳn.

Trời hừng sáng.

Người kéo đàn cò nằm cong queo trên chiếu.

Cửa sổ nhà Thảo vẫn đóng.

Cường vác cái thang đi ra. Anh chống thang vào tường.

Người kéo đàn cò ( Vẫn nằm im): hello how are you I’m fine thank you and you

Cường: Ôi thôi bỏ mẹ, bác lại nói tiếng Anh.

Người kéo đàn cò lồm cồm bò dậy.

Người kéo đàn cò: Bài 1 Simply đấy, bốn năm rồi, kể từ ngày anh chui qua cửa sổ nhà Thảo, tôi chỉ học được mỗi bài 1 Simply đấy thôi.

Cường: ( cười ngắn) Từ ngày tôi qua cửa sổ, nàng chỉ dạy tôi một câu tiếng Anh này thôi: you trai you phai you like you nao

Người kéo đàn cò: Là sao?

Cường: dú trái dú phải anh thích dú nào!

Người kéo đàn cò ôm bụng cười lăn lộn

Người kéo đàn cò: Ối cha mẹ ơi, tiếng Anh sao mà hay thế. You trai you phai you like you nao

Người kéo đàn cò vừa lặn lộn vừa cười vừa nhắc đi nhắc lại câu “tiếng Anh” đó.

 Cường vừa leo lên được một vài nấc thang thì Người kéo đàn cò nhổm dậy.

Người kéo đàn cò bật dậy.

Người kéo đàn cò: Dừng lại!

Cường: Sao?

Người kéo đàn cò: Xuống đi, xuống ngay đi.

Cường : Chồng Thảo về rồi à?

Người kéo đàn cò: Không. Nhưng anh xuống đi.

Cường nhảy xuống.

Người kéo đàn cò: Bây giờ thì vác thang và biến đi.

Cường(Ngạc nhiên): Nghiêm trọng thế sao? Chuyện gì vậy?

Người kéo đàn cò: Không. Đơn giản là anh đã hoàn thành nhiệm vụ xuất sắc.

Cường (Khó hiểu) Bác nói tiếng Anh với tôi đấy à?

Người kéo đàn cò: Không. ( Ngừng ngắn) Anh đã rất xuất sắc, quá xuất sắc. Vì thế anh hãy dừng lại ngay. Anh đang ở đỉnh dốc, phía bên kia dốc là tồi tệ, quá tồi tệ đang chờ anh.

Cường (Một mình): Ăn mày mà nói  năng như triết gia, đói là phải!(Với Người kéo đàn cò)Tôi chỉ lên thăm bé Thảo Vân, con gái tôi thôi.

Người kéo đàn cò: Thảo Vân đi nhà trẻ và xin anh nhớ cho: Thảo Vân họ Ngô còn anh họ Phạm, nó chẳng dính dáng gì đến anh.

Cường : Nhớ rồi, nó chẳng dính dáng gì đến tôi, nhưng mẹ nó thì có, dính sâu là đằng khác. Tôi lên thăm mẹ nó đây.

Cường Chực leo lên lập tức bị Người kéo đàn cò kéo áo giữ lại

Cường:  Sao vậy?

Người kéo đàn cò : Mẹ nó cũng không dính dáng gì đến anh nữa.

Cường : Riêng điều này thì bác nhầm. Thảo vẫn yêu tôi, dù cô ta có lấy một trăm chồng thì người yêu duy nhất của cô ta vẫn là tôi.

Người kéo đàn cò (Cười to) : Hoang đường!( Thủng thẳng tiến gần tới Cường, nói chậm rải.) Cô ta không yêu anh, cô ta không yêu ai hết. Cô ta  quá yêu mình, làm sao yêu được ai nữa. Anh bạn trẻ ơi, chính anh cũng biết thừa điều đó. Anh biết thừa là Thảo không yêu anh, Thảo chỉ coi anh như một công cụ sinh sản. Nhục lắm chứ hay hớm gì đâu. Vì thế anh đang tự đánh lừa mình cho đỡ nhục.

Cường : Tôi biết điều đó còn rõ hơn bác nhiều. Nhưng tôi không cần, Thảo có coi tôi là công cụ sinh sản hay công cụ tránh thai thì tôi cũng mặc kệ, chỉ cần tôi yêu Thảo, thế là quá đủ.Thôi chào bác nhé, tranh cãi với bác mệt lắm, tôi lên đây.

Cường leo lên thang, tiến gần sát cửa sổ. Người kéo đàn cò ngồi dựa tường theo dõi Cường.

Cường (Vỗ tay ba lần) : Vừng ơi mở ra!

Cửa sổ vẫn đóng.Người kéo đàn cò cười vang một tiếng.

Cường (Vỗ tay ba lần): Vừng ơi mở ra!

Cửa sổ vẫn đóng. Người kéo đàn cò cười vang một tiếng.

Cường (Vỗ tay ba lần ): Vừng ơi mở ra!...(Vỗ tay) Thảo ơi mở ra. (Vỗ tay)Vừng ơi mở ra! (Vỗ tay ) Thảo ơi mở ra! (Vỗ tay liên tục ) Vừng ơi mở ra! Thảo ơi mở ra !Vừng ơi mở ra! Thảo ơi mở ra.....

Cường gọi nhanh dần, to dần, cuối cùng gần như hét lên. Cửa vẫn đóng im lìm .Cường kiệt sức nằm gục trên thang. Người kéo đàn cò cười to, cười rất to. Cường tuột dần xuống đất, nằm lăn ra.

Người kéo đàn cò leo nhanh lên thang, đến gần cửa sổ.

Người kéo đàn cò (Vỗ nhẹ, nói khẽ) :Vừng ơi mở ra!

Cửa sổ mở ra. Người kéo đàn cò chui tọt vào.

Cường ngước lên, cái thang dần được kéo lên trứớc mắt anh.

Cường : Ơ kìa, sao thế!

Cường nhổm dậy chạy tới chực giữ lấy cái thang, cái thang dúi mạnh vào ngực Cường, anh ngã nhào. Cường lại chồm dậy chạy tới cố giữ cái thang, cái thang lại dúi mạnh vào ngực Cường, anh ngã nhào.

Cái thang được kéo dần lên, biến mất sau cửa sổ.

Cường đứng vụt dậy chạy tới sát bức tường.

Cường : Sao thế?  Sao thế Thảo ơi? Sao kì quặc vậy Thảo ơi! (Gục mặt vào tường)

Người kéo đàn cò từ từ nhô đầu ra khỏi cửa sổ, vẫy tay chào Cường và khán giả

Người kéo đàn cò: Bye! Sea again!

  HỒI 2

 Từ đây là câu chuyện thời hiện tại.

Nhân vật

 1.Thảo Vân : 22 tuổi.

 2. Quốc        : 20 tuổi, em trai của Thảo Vân.

 3. Thảo        : 44 tuổi, mẹ Thảo Vân, Quốc

 4.Hoàng      :   26 tuổi, con Cường, người yêu Thảo

 Vân

   5. Cường     :  55 tuổi.

   6.Người kéo đàn cò : Một gương mặt không tuổi.

    Và một số bạn của Thảo Vân. Đầu gấu và công an.

CẢNH 1

 Vẫn dãy phố có những cây hoa sữa, nhưng cây hoa sữa đã già nhưng

 quanh cảnh bốn xung quanh mới mẻ và đầy sức sống.

Người kéo đàn cò tóc đã bạc trắng nhưng gương mặt vẫn trẻ trung, ông vẫn ngồi xếp bằng kéo đàn cò.

Cường khoác vợt tennis đi ra, anh mặc quần sooc áo pull đi giày thể thao Italia, ra dáng một đại gia.  Tóc Cường cũng đã điểm bạc.

Cường tiến tới Người kéo đàn cò, cúi xuống nhìn ông.

Cường: Nhớ ai đây không?

Người kéo đàn cò dừng đàn nhìn Cường, cười. Lúc đầu cười ngắn, sau cười dài. Cường cũng cười.

Người kéo đàn cò: Vui nhỉ, tôi tưởng anh ngỏm củ tỏi từ lâu rồi.

Cường: Tôi cũng tưởng bác chết mục xương, hoai ra phân rồi. Hai chục năm rồi bác nhỉ?

Người kéo đàn cò: Ừ.. à không, 18 năm. À không, 16 năm, đúng 16 năm. Từ cái ngày bé Thảo Vân tròn bốn tuổi là anh lặn một hơi không sủi tăm.

Cường: Bác tranh mất phần, tôi còn đến đây làm gì.

Người kéo đàn cò: trăm năm bia đá thì mòn/ ngàn năm em Thảo vẫn còn trơ trơ. Phần của em Thảo vẫn còn nguyên đấy, đang đến tuổi hồi xuân, ngon lắm.

Cường: Thế hả bác?  Cái thang đâu rồi nhỉ?

Người đàn cò cười, bốc háng Cường.

Người kéo đàn cò: Vẫn còn chạy tốt chứ hả?

Cường: Vẫn. Hai mươi năm vẫn chạy tốt.

Người kéo đàn cò chỉ cái thang

Người kéo đàn cò: Nó ở đằng kia kìa, chẳng biết nó còn dùng được nữa không.

Cường vội vã chạy đi lấy thang, đặt thang dựa tường, vội vã leo lên tận cửa sổ. Anh vỗ tay ba tiếng.

Cường: Vừng ơi mở ra.

Cửa sổ không mở. Cường lại vỗ tay ba tiếng.

Cường: Vừng ơi mở ra!

 Bỗng tiếng nhạc nổi ầm lên, Cường giật mình suýt ngã. Anh vội vã tụt xuống.

Cường: Em Thảo bây giờ dữ dội thế a?

Người kéo đàn cò: Tôi quên không nói, phòng đấy bây giờ là của con gái anh đấy, mẹ nó đã chuyển sang phòng khác.

Cường: Thảo Vân nhà tôi chắc lớn lắm rồi bác nhi? Hai chục tuổi rồi.

Người kéo đàn cò: Ừ, lớn rồi, xinh nữa. Xinh hơn mẹ nó là cái chắc.

Vừa dứt lời Người kéo đàn cò vội vã kéo Cường vào một gốc cây.

Cường: Gì thế?

Người kéo đàn cò: Im!

Một toán thanh niên nam nữ kéo nhau ra, họ ăn mặc lố lăng, tóc tai nhuộm vàng nhuộm đỏ. Toán thanh niên vừa đi vừa nhảy và hát một bài hát tiếng Anh.

Người kéo đàn cò: Bạn bè của Thảo Vân đấy, anh thấy tụi trẻ bây giờ có ghê không?

Cường: Ghê lắm, thế hệ a còng mà…

Người kéo đàn cò: A còng là cái gì?

Cường: Tôi mà biết chết liền.

Lại một toán thanh niên nữa kéo ra, họ ôm vai hót cổ rất tự nhiên.

Cường: Chúng nó đi đâu mà đông thế nhỉ? (  Sực nhớ ra, vỗ tay đánh bốp) Chết mẹ rồi, hôm nay sinh nhật nó.

Người kéo đàn cò: Sinh nhật đứa nào? Con tôi hay con ông.

Cường lom lom nhìn Người kéo đàn cò.

Cường: Bác cũng có con à?

Người kéo đàn cò: Thế anh tưởng mình anh có con thôi à?

Cười sững lại giây lát rồi vỗ mạnh Người kéo đàn cò.

Cường: Hay! Được! Khá!

Họ nhìn nhau cười dài.

 CẢNH 2

 Phòng khách nhà Thảo.

Một số bạn bè của Thảo Vân, bốn bạn trai ba bạn gái, đang đứng trước bàn sinh nhật. Hai mươi ngọn nến thắp sáng trên bàn. Trên bàn sắp những gói quà nhỏ mừng sinh nhật

 Tất cả: One...two...three...four...five...six...seven...eight...nine...ten...Happy birthday!

Từ trên gác hai, Thảo Vân trong bộ váy đúng mốt chậm rải đi xuống. Mọi người vỗ nhịp hát bài “Happy birthday” cho đến khi Thảo Vân đi xuống tận bàn sinh nhật, lần lượt thổi tắt hai hai ngọn nến thì cùng vỗ tay, reo lên.

Bạn trai 1: Mừng tuổi hai hai hoa hậu thời trang!

Tất cả : Mừng hoa hậu thời trang tròn hai hai tuổi !

Bạn trai 1 : Mừng cử nhân luật học tròn tuổi hai hai!

Tất cả : Mừng tuổi hai hai cử nhân luật học!

Thảo Vân : Cảm ơn các bạn đã đến với Thảo Vân.

Bạn trai 1 : Một hai ba... hấp!

Bốn bạn trai cùng ôm ghì lấy Thảo Vân hôn lên má Thảo Vân cùng một lúc. Thảo Vân kêu lên, tất cả cười vui vẻ. Bạn trai 1 bật nhạc. Mọi người vào cuộc nhảy. Họ nhảy khá lịch sự, riêng bạn trai 1 nhảy hơi nhăng nhố, chủ yếu làm trò hề. Anh ta hết giành bạn nhảy của người này lại sang giành bạn nhảy của người khác. Anh giằng Thảo Vân từ tay một bạn trai. Họ nhảy say sưa.

Hoàng ôm bó hoa đi vào.

Bạn trai 2 : Hoàng Thượng giá lâm!

Bạn gái 1 : A anh Hoàng đã đến!

Thảo Vân : Anh...

Thảo Vân nhào ra khỏi tay bạn trai 1 nhưng bạn trai 1 giữ lại, nhảy.

Bạn trai 1 :  Không được động đậy.Hoàng thượng giá lâm, ai ở đâu ở đó.

Bạn trai 2 (Chỉ vào bạn trai 1, quát) : Khi quân! Tên kia sao dám sàm sỡ  bồ cưng của Hoàng thượng?!

Bạn trai 1 ( Làm bộ giật mình, chạy tới chỗ Hoàng, quỳ sụp xuống) : Thảo dân tội muôn đáng chết!

Hoàng và mọi người cùng cười. Thảo Vân chạy sà đến bên Hoàng.

Thảo Vân : Cuối cùng anh cũng đến.

Hoàng : (Đưa hoa cho Thảo Vân)Anh xin lỗi, tắc đường ở ngã sáu hơn một tiếng đồng hồ.(Đưa gói quà nhỏ ) Anh có chút quà nhỏ tặng em nhân ngày sinh nhật.

Thảo Vân (Cầm gói quà) : Em xin... Em bóc ra nhá?

Bạn gái 2 : Khoan, để chút nữa bóc chung với quà của tụi mình.

Bạn gái 2 chạy tới lấy gói quà từ tay Thảo Vân chạy tới bàn để quà. Cô không để ý Bạn trai 1 đang quỳ sụp, vấp và ngã. Cô xấu hổ đấm Bạn trai 1 thùm thụp.

Bạn gái 2 : Quỷ tha ma bắt cái ông thảo dân này đi!

Hoàng(Với bạn trai 1) : Tên kia, còn không mau đứng lên ?

Bạn trai 1 : Không. Thảo dân tội muôn đáng chết...

Hoàng : Ngươi muốn gì, nói ra mau!

Bạn trai 1 :Thảo dân tội muôn đáng chết.... Xin hoàng thượng mở hầu bao lượng thứ...

Hoàng (Rút trong túi ra một gói thuốc lá) : Cái này phải không?

Tất cả bạn trai : Hoàng thượng sáng suốt! (Họ vồ lấy gói thuốc)

Hoàng ( Rút trong túi ra một chai nhỏ rượu ngoại): Cái này nữa phải không?

Tất cả bạn trai : Hoàng thượng vạn tuế! Vạn tuế!  Vạn vạn tuế!

Có tiếng vỗ tay. Quốc xuất hiện từ đầu cầu thang ở gác hai, túc tắc đi xuống. Mặt mày lấc cấc nhưng thái độ nhã nhặn. Tất cả sững lại.

Quốc : Happy birthday! Hoan hô ngày sinh nhật chị gái! Hoan hô Hoàng thượng, hoan hô Thảo dân. Cả Hoàng thượng lẫn thảo Dân đều yêu chị tôi, tuyệt hảo! Tuyệt hảo!

Thảo Vân (Đang vui bỗng xịu xuống): Quốc! Đến giờ này em vẫn không đi học à?

Quốc : Chị hay nhỉ, hôm nay là ngày sinh nhật của chị, chị chẳng mời em lại còn đuổi khéo. Mà cũng chẳng khéo, chị dùng thứ ngôn ngữ toạc móng heo chứ khéo cái  gì . Nhưng em không tự ái, em của chị lại tự ái thì thiệt lắm.

Thảo Vân ( Giọng năn nỉ ) : Quốc ơi, chị xin em. Hôm nay là ngày vui của chị.

Quốc : Chị đừng nhầm em là cấp trên của chị, có gì mà xin với xỏ? Em đang vui cùng với chị cơ mà!

Quóc tiến đến bàn để những gói quà.

Quốc :  Xem Hoàng thượng và các thảo dân tặng chị tôi những thứ gì nào ?

Thảo Vân : Quốc! Đấy là quà của chị, đừng đụng vào.

Quốc : Thì em kiểm kê tài sản hộ chị không được sao?

Quốc lần lượt bóc các gói quà. Một gói quà là những cái bánh ngọt. Quốc ném ra sàn.

Quốc : Xú vơ nia thời trung cổ!

Một gói quà là một chiếc khăn thêu. Quốc lấy lau mặt và xỉ mũi rồi vứt khăn đi.

Quốc : Xú vơ nia sặc mùi tiểu tư sản.

 Một gói quà là lọ nước hoa.

Quốc :  Xú vơ nia thời bao cấp.

Quốc mở lọ nước hoa rắc lên đầu, lên áo , xịt vào nách rồi liệng ra bàn.

Quốc: Toàn loại xú vơ nia mất dạy, vô giá trị.

Thảo Vân :  Quốc! Chị cấm em không được nói thế!

Quốc (Nhẹ nhàng nhưng rất mất dạy) : Sao? Chị nói lại đi. Chị mà cấm được em? Từ bao giờ thế?

Quốc tiếp tục lục các gói quà. Gói quà của Hoang được bóc ra, mắt Quốc sáng lên, lôi ra một dây chuyền nạm ngọc.

Quốc : A! Xú vơ nia thế kỉ hai mốt đây rồi! Cái này chắc của Hoàng thượng? Hảo lơ! Xứng danh nhà doanh nghiệp trẻ tài năng của thành phố. Thank you very much!

Quốc bình thản đút dây chuyền vào túi. Thảo Vân chộp lấy tay Quốc.

Thảo Vân: Không. Đưa đây! Đưa ngay đây! Mày đã lấy bao nhiêu thứ của tao rồi, đưa ngay đây thằng kia!

Quốc: (Vẫn nhẹ nhàng) Chị đừng có hư, mẹ đã chẳng dạy : Chị em trong nhà không được mày tao chi tớ.

Thảo Vân: Đưa đây thằng mất dạy!

Hoàng chạy tới giữ Thảo Vân.

Hoàng : Thôi em, một điều nhịn chín điều lành...

Quốc : Đúng! Hoàng thượng sáng suốt! (Với những bạn trai của Thảo Vân) Thế mới gọi là sáng suốt chứ. Một gói thuốc quèn, một chai rượu còm đã rú lên là sáng suốt với anh minh! Quí vị suốt đời làm thảo dân là phải.Thôi, chào quí vị nhé! Vai trò của tôi đến đây là hết, bye!

Quốc đi nhanh ra.

Thảo Vân : Quốc, đứng lại!

 Thảo vân đuổi theo Quốc, ra.

Hoàng : Thảo Vân, thôi em!

 Hoàng đuổi theo Thảo Vân, ra.

 Mọi người cùng chạy theo Hoàng.

Tiếng đàn cò vang lên.  Ngày dần ngả sang chiều, sẫm dần và tối hẳn.

Tiếng đàn cò nghe thật da diết.

 CẢNH 3

 Thảo Vân ngồi dựa tường cùng Người kéo đàn cò, cô khóc.

Người kéo đàn cò ngồi kéo đàn cò, mặt như kẻ vô hồn.

Tiếng khóc của Thảo Vân ngày mỗi to hơn. Người kéo đàn cò dừng đàn.

 Người kéo đàn cò: Thôi đừng khóc nữa cháu. Con dại cái mang, em dại chị gái mang. Khóc lóc chẳng giải quyết được gì đâu.

Thảo Vân: Ông bảo cháu bây giờ phải làm gì?

Người kéo đàn cò: Ông chịu. Mẹ nó chịu thì ông cũng chịu. Thầy nó chịu thì ông cũng chào thua.

Thảo Vân: Ông không cho cháu được điều gì a?

Người kéo đàn cò ( cười cái hậc):  Ông chẳng qua là đứa ăn mày, ăn mày chỉ biết xin đâu có biết cho.(Ngừng ngắn) Mà mày đừng gọi bác là ông nữa con ạ, bác đã thò hai chân xuống huyệt rồi, mày gọi thế bác chết mất ngáp ngay tắp lự.

Thảo Vân: Mẹ cháu gọi ông bằng bác thì cháu gọi ông là ông.

Người kéo đàn cò: Mẹ mày loạn ngôn tính làm gì. Thương thì gọi là anh, hết thương gọi là bác. Điên lên thì gọi là thằng, điên nữa thì gọi là con.

Thảo Vân: Sao là con?

Người kéo đàn cò: Con chó. Mày con gái, tao con chó.

Thảo Vân: Ông  nói thế. Mẹ cháu thương ông đấy chứ. Bữa nào cũng cho tiền ông ăn sáng.

Ngừời kéo đàn cò: Khổ.Tao có được ăn đâu!Tao vừa cầm thì thằng em mày đã giật.

Thảo Vân (Khẽ kêu lên): Sao ông để cho nó giật?

Người kéo đàn cò: Tiền mẹ nó chứ đâu tiền của tao.(Ngừng) Ông kéo đờn rã tay, hát rã họng từ sáng đến tối được một nhúm tiền, nó đi qua vét một cái hết ráo.

Thảo Vân: Ô kìa, sao lại thế?

Người kéo đàn cò: Tiền thiên hạ chứ đâu tiền của tao.

Thảo Vân: Ông chiều nó quá. Mẹ cháu đã chiều, ông còn chiều nó hơn.

Người kéo đàn cò: Bố mày bận công tác vắng nhà luôn, tao phải thay mặt bố mày giáo dục nó.

Thảo Vân: Ông ơi, đó là chiều, đâu phải giáo dục.

Người kéo đàn cò: Bây giờ khắp nơi chiều vợ, chiều con người ta gọi là giáo dục con ạ (Ngừng ngắn) Thời thằng Quốc em mày mới hai, ba tuổi, mày biết ông giáo dục nó như thế nào không?

Thảo vân: Sao à?

Người kéo đàn cò vừa nói vừa làm động tác

Người kéo đàn cò:  Ông bò như thế này này. Nó cưỡi lên lưng ông, lấy roi đét vào đít ông (Giả giọng trẻ con): “Phi nhanh lên! Nhanh nữa lên!” Ông phi, mệt quá ông bò, mệt nữa ông lết. Nó hét: “ Ngựa gì mà phi kiểu này?!” Ông bảo : “ Ngựa già con ạ. Ông là con ngựa già.” Nó bảo : “ Bố cháu cũng già sao phi nhanh thế?”- Thế....mẹ mày ngồi lên lưng bố mày à?”-“Không, mẹ cháu khi nằm khi ngồi lung tung cả lên.”-  “Thế mày ngôi lên lưng bố mày à?”-“ Không. Cháu nằm nhắm mắt giả vờ ngủ..”. - “ Ừ, rõ rồi! Hèn gì bố mày phi giỏi là phải. Tao mà được thế, tao phi bằng vạn bố mày!”

Thảo Vân(Xấu hổ): Khiếp! Ông nói gì ghê thế? Cháu không nghe ông nữa đâu.

Thảo Vân chạy vào

Người kéo đàn cò: Khoan!

Thảo Vân quay lai.

Thảo Vân: Gì ông?

Người kéo đàn cò:Thôi, không nói nữa. Nói dài, nói dai ra nói dại.

Thảo Vân đi vào.

Người kéo đàn cò: Ấy khoan!

Thảo Vân quay lại.

Thảo Vân: Gì nữa ông?

Người kéo đàn cò: Thôi con, đóng cửa đi con. Đóng chặt vào! Thằng em mày đã về đó kìa, nó đang lên cơn đấy. Mau lên con!

Thảo Vân vội vã chạy vào.

Im lặng kéo dài.

Người kéo đàn cò hồi hộp chờ đợi.

Cửa sổ bật mở.

Bỗng một tiếng “choang” rợn người. Người kéo đàn cò đứng bật dậy.

Một “tiếng choang” nữa.

Người kéo đàn cò (Kêu to ): Quốc! Đừng, đừng làm thế!

Tiếng Quốc: Đưa đây

Tiếng Thảo Vân: Không! Không có gì hết!

Tiếng Quốc: Có đưa đây không?

Tiếng Thảo Vân: Không!

Một tiếng “choang”, liên tiếp tiếng đổ vỡ. Người kéo đàn cò chạy đi chạy lại.

Người kéo đàn cò : Đừng! Dừng lại đi, dừng lại đi Quốc ơi!

Tiếng rú của Thảo Vân. Liên tiếp cốc, chén, đĩa, chai, lọ văng ra ngoài cửa sổ. Người kéo đàn cò chạy đi chạy lại, chạy đi chạy lại...ông vừa tránh mọi vật ném ra vừa gào lên. Ông chạy đến sát tường, đập tay vào tường .

Người kéo đàn cò: Đừng-ừng! Đừng làm thế Quốc ơi! Dưng lại.., dừng lại đi con ơi!(Nấc lên) Con ơi là con ơi!....

 Người kéo đàn cò dường như đã kiệt sức, ông nấc lên và dần tụt xuống nằm lịm trên đất.

Tiếng đổ vỡ. Tiếng đập phá. Tiếng đổ vỡ. Tiếng đập phá... cho đến khi màn đêm dần buông xuống đen kịt.

 CẢNH 4

 Trời hừng sáng.

Người kéo đàn cò nằm lịm bên tường.

Cường năm mươi lăm tuổi đi vào, anh dừng lại và ngồi xuống, khẽ lay Người kéo đàn cò.

 Cường : Bác sao thế? Ốm à?

Người kéo đàn cò uể oải ngồi dậy, ngáp dài.

Người kéo đàn cò: Ốm được đã may, chết được đã phúc. Sống khốn nạn nhất là sống ngắc ngoải.

Cường: Trông bác khó chết lắm, muốn chết đừng hòng trời cho chết.

Người kéo đàn cò (Vẫn giọng uể oải, vẻ nghiêm túc): Ừ, trời không cho tôi chết đâu, tôi hỏi rồi.

Cường (Cười tủm tỉm): Trời bảo sao?

Người kéo đàn cò (Vẫn khá nghiêm túc) : Trời bảo: “Mày lếu láo thế, ngu gì tao cho mày chết. Cho mày chết để mày lên đây chui cửa sổ hủ hóa với vợ tao à?”

Cường cười ha ha ha, ngừng một giây lại cười ha ha ha

Cường: Thôi rồi! Thế thì trời cũng không cho tôi chết rồi! (Ngừng ngắn) Sao bác không bảo với ổng: không cho chết thì cho sống cho ra sống, chứ cứ sống ngắc ngoải thế này cực lắm.

Người kéo đàn cò: Tôi cũng bảo rồi.

Cường: Trời nói thế nào?

Người kéo đàn cò: Ông bảo: “Tụi mày có sống ngắc ngoải thế, thỉnh thoảng tao ban mưa móc, tụi mày mới chịu ơn. Chứ để tụi mày sống đàng hoàng như tao, tụi mày ăn no rửng mỡ lại rần rần kéo nhau lên đây góp ý kiến thì tao chịu sao nổi!” (Thở ra) Người ta bảo sống chết có trời lo mà trời thì lo như cứt. 

Cường: Bác bi quan quá đấy. Thực ra bác sống đâu đến nỗi nào. Ngày kéo đàn cò kiếm tiền, đêm chui cửa sổ kiếm tình. Đã quá rồi còn gì?

Người kéo đàn cò : Ờ thì đã. Chui qua chui lại mòn cửa sổ mới kiếm được một mụn con. Có con mà không dám gọi là con. Cho nó tiền thì nó gọi là ông, không cho nó gọi là thằng. “Thằng ăn mày, tiền thiên hạ chớ tiền mày đâu mà mày không đưa tao!” Vô phúc! (Cười gằn) Suy cho cùng mình chỉ là công cụ sinh sản, giá trị  không bằng cái ống nghiệm thủy tinh, ai thừa nhận mình là cha nó.

 Cường ( Cười khì) : Ai bảo thấy người ta chui cửa sổ mình cũng chui, giờ còn trách ai. Bác có thấy bé Thảo Vân không, vừa ngoan vừa xinh. Đấy, kết quả tình yêu  chân chính là thế đấy

Người kéo đàn cò cười dài, vừa cười vừa ho.

Người kéo đàn cò  : Thằng Quốc cũng kết quả một tình yêu, còn chân chính hay không thì tôi không dám chắc.

Cường : Yêu đương gì ông, ông chỉ giỏi ăn theo người ta. Mà tôi cũng lạ, tự dưng Thảo cho ông chui cửa sổ. Cô ta xua tôi như xua tà, trong khi lại túm tóc ông lôi qua cửa sổ. Kì lạ. Người ta bảo nồi nào úp vung nấy, ông đâu  có ra cái nồi, cái rế rách cũng không xứng.

Người kéo đàn cò ( Cười):  Chủ quan!Anh chủ quan thế, bại là phải. Anh tưởng tôi là cái thứ lăn lóc ngoài vỉa hè, Thảo lôi vô dùng tạm hả? Tôi nói cho anh biết: tôi yêu Thảo trước anh đấy.

Cường (Cười khẩy): Hoang đường!

Người kéo đàn cò:  Không tin thì thôi!(Ngừng ngắn) Ngày đó tôi làm thợ nề, đến xây cái nhà này này. Thảo mới mười sáu tuổi, đứng dưới đất ngước lên, cúc áo hở hai chiếc. Tôi đứng trên ngó xuống, mục sở thị rành rành cúc áo  hở hai chiếc. Thảo biết tôi biết cúc áo  hở hai chiếc và mắt tôi thì rơi tõm giữa cúc áo hở hai chiếc... Thảo cười (Giả giọng con gái) : “Nhìn gì người ta thế?”-“ Người ta nhìn đấy, làm gì nào?”- “Làm gì ?”- “Đó thích làm gì thì đây làm gì đó...”- “ Làm gì thì làm gì...người ta đâu có sợ làm gì!”...Tôi nhảy bổ xuống ôm chầm lấy Thảo. Thảo ôm chầm lấy tôi. Tôi ôm chầm lấy Thảo. Thảo ôm chầm lấy tôi. Tôi ôm chầm lấy Thảo. Thảo ôm chầm lấy tôi.Tôi ôm chầm lấy Thảo...

Cường(Sốt ruột): Cuối cùng là thế nào?

Người kéo đàn cò : Cuối cùng là thế này!

Người kéo đàn cò lột hàm răng giả ra. Cường giật mình trố mắt.

Người kéo đàn cò: Bố Thảo túm tóc tôi lôi cổ tôi dậy. Một đấm, rách mép phải. một đấm rách mép trái, một đấm văng răng cửa, một đấm văng răng nanh. Đấm đấm đấm văng văng văng. Văng sạch sành sanh, đây này...

Người kéo đàn cò há miệng còn trơ hai bộ lợi trắng hếu cho Cường xem.

Người kéo đàn cò( Bùi ngùi): Tôi bị đuổi ra khỏi nhà Thảo, đuổi ra khỏi công ty, đuổi ra khỏi khu tập thể... Mười chín năm sau thì tôi như thế này đây.(Thở ra) Chẳng ai còn nhớ tôi, Thảo cũng không nhớ tôi , con tôi cũng không nhớ tôi, tôi cũng không nhớ tôi nốt.... (Buồn xịu đi, ngồi thừ. Chợt giật mình hoảng hốt ) Chết! Con tôi đang về đó kìa, nó đang lên cơn. Tôi chạy đây, nó đòi tiền tôi đấy.

Người kéo đàn cò chạy ra khỏi. Cường nhớn nhác nhìn theo người kéo đàn cò .

Cường( Nói với theo ): Nó đến đó kìa! Sang trái!... Sang trái!....À không, sang phải!... Mau lên! Nấp vào! Nâ-â-â-ấp!...Thôi rồi !

Quốc đang xách tai Người kéo đàn cò đi ra.

Cường nấp vào gốc cây

Người kéo đàn cò: Cậu Quốc, xin cậu tha cho ông....

Quốc : Ông nào ? Ông là bố  của bố tôi à?(Kéo tai)

Người kéo đàn cò: Ái ái! Không không... Bác.. bác… Xin cậu tha cho bác...

Quốc: Bác nào? Ông là anh của bố tôi à?(Kéo tai)

Người kéo đàn cò: Ái ái ái! Không không...Con..con… xin cậu tha cho con....

Quốc: Con nào? Tôi đẻ ra ông bao giờ?(Kéo tai)

Người kéo đàn cò (Rú lên): Ái!...Ôi trời đất ơi chết tôi rồi!

Cường bước ra.

Cường: Anh kia! Dừng lại đi! Người ta làm ăn giữa đường giữa chợ, liên quan gì đến anh hả?

Vừa kéo tai Người kéo đàn cò vừa tiến lại Cường.

Quốc: Cái gì? Nói lại xem nào!Ai không liên quan, tôi không liên quan hay ông không liên quan?

Cường có vẻ sợ, tìm cách lẻn. Quốc gạt chân Cường, Cường ngã

Quốc: Nói đi, ai không liên quan?

Cường (Sợ hãi): À ...ờ... Tôi không liên quan đến anh, anh không liên quan đến ông này, ông này không liên quan đến tôi, tôi không liên quan đến anh, anh không liên quan...

Quốc( Cắt ngang) : Cút đi! Đừng có xía vào.

Người kéo đàn cò ( Nhăn nhó, với Cường) : Cút đi anh, cút đi cho tôi nhờ, anh xía vào chỉ tổ rách tai tôi mà thôi...

Quốc : ( Với người kéo đàn cò ): Còn ông nghe đây.

Người kéo đàn cò : Dạ!

Quốc : Ông hứa với tôi thế nào?

Người kéo đàn cò: Dạ hứa: Đời cha ăn mặn đời con khát nước.

Quốc kéo tai Người kéo đàn cò.

Người kéo đàn cò: Ái! Dạ hứa : Cha đếch phải là cha thì con đếch phải là con.

Quốc kéo ta người kéo đàn cò.

Người kéo đàn cò: Ái! Dạ hứa : Chiều nay đưa tiền cho cậu.

Quốc: Tại sao không đưa?

Người kéo đàn cò: Dạ không kiếm được.

Quốc: Tại sao không kiếm được?

Người kéo đàn cò: Dạ vì bất tài.

Quốc: Tại sao bất tài?

Người kéo đàn cò: Dạ vì trời sinh ra thế.

Quốc: Tại sao trời sinh ra thế?

Người kéo đàn cò :  Dạ vì trời bất tài.

Quốc (Kéo tai ): Trời mà bất tài à!

Người kéo đàn cò : Ái! Không không không... trời không bất tài. Trời mất dạy! ( Hét lên) Tiên sư trời mất dạy!

Cường kéo tai Người kéo đàn cò.Người kéo đàn cò rú lên. Cường gần như lao tới.

Cường : Thằng mất dạy, buông ra! Còn bác này nữa, sao không vùng dậy cho nó một tát.? Hèn thế!

Người kéo đàn cò ( Rên rỉ ) : Không vùng dậy được, anh tưởng vùng dậy dễ lắm à? Vùng dậy thì đứt tai.

Cường : Thà đứt tai còn hơn đứt tình, cho nó một tát, mau!

Quốc xách tai Người kéo đàn cò tiến lại Cường. Cường liến láo tính bài chuồn.

Quốc : Ông kia, ông nói người ta hèn à? Thế ông có hèn không?

Cường: Không! Tôi mà hèn à?

Cường vừa nói vừa chạy vòng quanh tránh Quốc. Quốc đuổi kịp gạt chân Cường, Cường ngã, Quốc dẫm lên chân Cường.

Quốc: Hèn chưa?

Cường: (Sợ hãi ) Sắp... sắp...hèn.

Quốc túm tóc Cường, lôi mặt Cường sát mặt mình.

Quốc (Quát):   Hèn chưa?

Cường (Rú lên và hạ giọng): Hèn rồi...hèn thật rồi.

Vừa lúc cửa sổ chợt mở toang, Thảo bốn tư tuổi  nhô đâu ra, vẻ mặt hốt hoảng.

Thảo : Quốc! Con làm cái gì thế? Buông người ta ra!

Quốc : Mẹ! Bọn con nói chuyện đàn ông với nhau mà....

Thảo : Buông ra, buông người ta ra đi con. Lên đây mẹ cho.

Quốc xách tai, xách tóc hai người nhấc lên. Hai người kêu rú.

Quốc: Mẹ cho con tiền ăn sáng à? Con ăn rồi.

Thảo : Không không. Con cần bao nhiêu mẹ đưa bấy nhiêu.

Quốc lại xách tai, xách tóc hai người nhấc lên. Hai người rú lên.

Quốc: Thật không mẹ?

Thảo: Thật thật. Buông ra đi, mau đi, mẹ xin con....

Quốc buông  hai người, vỗ tay.

Quốc: Hoan hô mẹ!

Quốc vào.

Cửa sổ đóng sập lại.

Cường và Người kéo đàn cò lóp ngóp bò dậy. Họ cùng quỳ, rập đầu về phía cửa sổ.

Cường/ Người kéo đàn cò : Mẹ Thảo vạn tuế! Vạn vạn tuế!

 CẢNH 5

Phòng khách của Thảo. Quốc ngồi gác chân lên bàn. Thảo cầm nắm tiền đi ra.

 Thảo (Đưa tiền cho Quốc) : Đây này...(Thở hắt ra) Cực quá trời!

Quốc( Xem qua nắm tiền ) : Mẹ ơi, thiếu!

Thảo :  Cái gì? Mày xin tao bao nhiêu mà mày bảo thiếu?

Quốc: Con xin mẹ gấp đôi thế này.

Thảo (Kêu lên) : Mày bảo gấp đôi khi nào?

Quốc : Tự mẹ phải hiểu chứ. Con tha hai người. Đây chỉ tiền tha một người.

Thảo : Mày có giết tao thì tao cũng không còn nữa!

Quốc(Nửa nằm nửa ngồi, mắt nhắm, chìa tay ra) : Mẹ....

Thảo (Trầm xuống, nghèn nghẹn) : Sắp tan cửa nát nhà rồi con ơi! Mẹ xin con tỉnh lại đi, tỉnh lại đi cho mẹ nhờ.

Quốc (Vẫn nhắm mắt chìa tay ra): Mẹ-ẹ-ẹ!....

Thảo:Trời đày, trời đày tôi rồi. Không ngờ tôi lại có một đứa con như thế này...Kiếp trước tôi ăn ở thế nào, cha mẹ ông bà tôi ăn ở thế nào để bây giờ ra nông nổi này, hả trời?!

Quốc (Đập bàn, quát lớn) : Mẹ!

Thảo (Giật mình cuống quýt) : Đây đây! Mẹ đi lấy đây.(Lật đật đi vào)

Quốc duỗi chân lim dim mắt. Thảo ra, cầm theo một con dao.Quốc mở mắt, giật mình.

Thảo : Đây, tiền đây con.(Quốc cầm tiền, đút túi, chực đứng dậy).

Thảo : Con có cần nữa không để mẹ đi vay?

Quốc: Sao hôm nay mẹ thơm thảo với con thế?

Thảo : Có cần nữa không để mẹ đi vay?

Quốc: Đủ rồi mẹ ạ. Hôm nay thế này là quá đủ.

Thảo: Đủ rồi hả con?

Quốc : Vâng.(Ngạc nhiên trước thái độ của mẹ) Mà  mẹ làm sao thế?

Thảo : Đủ rồi thì đây, dao đây, giết mẹ đi con. Mẹ cay cực quá rồi, nhục nhã quá rồi. Mẹ muốn chết, giúp mẹ đi con.(Cố gắng không khóc) Quốc ơi sống như mẹ đây thì thà chết còn hơn.

Quốc: Mẹ đừng chết mẹ ạ, mẹ chết như tiền chết. Mẹ là tiền, tiền là mẹ. Con không thể sống thiếu mẹ đâu, mẹ ạ. Con đi mẹ nhá!

Thảo (Nấc nghẹn):Tôi biết mà, tôi biết thằng con tôi nó sẽ nói thế mà. (kêu lên) Trời cao đất dày ơi, có ai vô phúc như tôi nữa không?

Thảo gục xuống.

Quốc đút tay túi quần, đi ra. Gặp Thảo Vân vào, anh đứng lại nhìn.

Thảo Vân : Nhìn gì? Mày vừa lấy tiền mẹ phải không?

Quốc:  Bà chị của em hôm nay đẹp quá. Mặt mày cứ đỏ ửng lên. Vừa đi ăn trái cấm về phải không?

Thảo Vân: Hỗn! Mày vừa lấy tiền mẹ phải không?

Quốc: Mẹ làm gì có tiền. Mẹ đâu còn trẻ đẹp để hốt tiền của trai như chị.

Thảo Vân: Đồ rác rưởi!

Thảo Vân giơ tay tát, bị Quốc giữ tay lại.

Quốc: Tay ngọc tay ngà, dính vào rác rưởi làm gì, chị ơi!

Quốc ra nhanh, vừa đi vừa huýt sáo.Thảo Vân chạy về phía Thảo.

Thảo : Mẹ ơi, mẹ!

Thảo dần ngước lên.

Thảo : Mới về hả con? Đi đâu suốt đêm, giờ mới về hả con?

Thảo Vân: Con đã nói với mẹ là con có công việc...

Thảo: Công việc suốt đêm hả con? Công ty con mở cửa suốt đêm hả con?

Thảo Vân: Mẹ đừng nghĩ oan cho con mà tội nghiệp. Con không hư như mẹ nghĩ đâu.

Thảo: Ngày xưa bà ngoại cũng nói với mẹ như vậy. Rốt cuộc mẹ cũng hư, hư lắm con ạ. Mẹ là con đàn bà hư, hư đến độ thối tha.(Nấc lên) Mẹ thối tha đẻ ra con mất dạy cũng phải thôi.

Thảo Vân ( Kêu lên):Trời ơi! Mẹ nói sợ thế?...Mẹ!

Thảo (Khóc): Trời hành mẹ con ơi! Đáng lẽ mẹ phải chết từ khi mười sáu tuổi. Nhưng trời ghét, trời không cho mẹ chết. Trời đọa đày mẹ, đày đọa mẹ con ơi là con ơi!(Khóc nấc lên, kéo dài.)

Thảo Vân: Mẹ! (Lay Thảo) Mẹ ơi, mẹ!

Thảo Vân lay gọi nhưng Thảo vẫn khóc. Tiếng khóc nhỏ dần rồi tắt hẳn.

Im lặng kéo dài.

Thảo: Mẹ ơi, tỉnh lại đi mẹ....

Thảo (Như sực tỉnh): Hả, gì hả con?

Thảo Vân: Mẹ ơi, má đừng làm thế, con sợ lắm.

Thảo: Mẹ vừa làm gì, vừa nói gì?

Thảo Vân: Rồi có ngày em con sẽ tỉnh ngộ, mẹ đừng quá đau buồn mà đổ bệnh thì khổ.

Thảo: Ừ. Mẹ biết chứ. Số kiếp đã vậy, đau buồn có giải quyết được gì đâu.(Ngừng) Con biết nhiều đêm mẹ nằm chiêm bao thấy gì không? Mẹ thấy  thằng Quốc chết. Nó chết thảm thương lắm. Khi thì mẹ thấy nó đánh nhau, bị người ta đâm chết. Khi thì  mẹ thấy nó đua xe máy, mất đà húc vào gốc cây mà chết.

Thảo Vân: Đừng nói nữa mẹ, con sợ lắm.

Thảo: Khi thì mẹ thấy nó thua bạc, điên lên nó đánh người ta. Người ta xúm vào đánh cho nó tan da nát thịt.

Thảo Vân: Mẹ! Mẹ đừng nói nữa, con xin mẹ!

Thảo: Kì lạ. Mẹ thấy nó chết mà mẹ không khóc. Mẹ đứng giữa trời mà cười, cười rất to, cười như con đười ươi cười vậy. Nghe nói con đười ươi trước khi ăn thịt người, nó cũng đứng cười vậy đó. Mẹ đi xem bói. Mẹ hỏi vì sao mẹ thấy con mẹ chết mà mẹ lại đứng cười? Thầy bói nói : Vì chị yêu chị  chứ chị đâu có yêu con. Chị đang mong con chị chết đi cho chị rảnh nợ. (Cười đau đớn) Đúng không con? Thầy nói có đúng không con?(Khóc ) Đúng rồi chứ còn gì nữa! Thầy đã nói thì có trật đằng trời....(Nấc lên)

Thảo Vân (Nghèn nghẹn): Mẹ! Mẹ ơi không phải vậy đâu. Mẹ thương bọn con hơn thương bản thân mẹ. Mẹ chiều chị em con hết mực, thật không có ai chiều con như mẹ...

Thảo: Không. Mẹ không chiều các con đâu, mẹ chiều mẹ đó thôi. Mẹ muốn mẹ được rảnh nợ, các con đòi gì là mẹ cho liền. Tiền đâu do mẹ làm ra mà mẹ tiếc. Tiền của bố con. Bố con cũng chẳng vất vả mà kiếm được. Tiền hót được của trời thì trả cho trời. Tưởng vì thế mà trời thương, hóa ra trời ghét. Trời hành mẹ tả tơi...

Thảo Vân: Mẹ chiều hai đứa nhưng chỉ em con hư. Con gái của mẹ đến giờ vẫn ngoan, tin con đi mẹ.

Thảo (Bình tĩnh trở lại): Mẹ tin chứ. Không có con chắc mẹ chết lâu rồi. Nhưng con gái như cái cây, đến mùa thì đơm hoa kết trái. Không cho ai đụng đến thì hết mùa hoa héo trái rụng, mà cho người này lượm trái hái hoa thì kẻ khác cũng dễ dàng chôm chĩa được, cực lắm con à.

Thảo Vân: Không. Con không như vậy đâu mẹ. Con sẽ cưới một ông chồng thật tử tế cho mẹ xem.

Thảo : Ai thế con?

Thảo Vân : Con sẽ giới thiệu cho mẹ, nhưng mẹ phải vui lên đã.

Thảo: Ừ, mẹ vui đây. Mẹ hết buồn rồi.

Thảo Vân (Vui vẻ): Thật không mẹ?

Thảo (mỉm cười): Thật. Thế con định giới thiệu với mẹ ngay bây giờ à?

Thảo Vân: Dạ, anh ấy đi với con. Thấy mẹ khóc, anh không dám vào.

Thảo: Vậy à? Tội nghiệp, gọi nó mau đi con.

Thảo Vân vỗ tay hai tiếng. Hoàng rụt rè đi vào.

Hoàng: Cháu chào bác.

Thảo: Ừ. Mới tới hả cháu?

Hoàng : Vâng.......

Thảo Vân (Vui vẻ ): Mẹ ơi, đây là anh Hoàng, bạn con. Con xin trân trọng giới thiệu với mẹ...

Thảo:. Hoàng hả? Làm gì cháu?

Thảo Vân: Anh Hoàng là giám đốc công ty trách nhiệm hữu hạn Ánh- Sơn mẹ ạ.

Thảo: Giỏi. Tuổi trẻ lập nghiệp sớm là giỏi lắm.(Với Hoàng) Cháu cũng người Hà Nội  à?

Hoàng : Vâng.

Thảo : Ở quận nào, cháu?

Hoàng : Dạ con ở quận  Hai Bà.

Thảo : Thế à? Xưa bác cũng ở quận  Hai Bà đó.

Hoàng:  Vâng ạ.. Thảo Vân kể cho con nghe rồi ạ. Bác ở cùng phố với cháu.

Thảo : Thế à! Thế  cháu cũng ở phố  Phạm Ngọc Tiến?

Hoàng :Vâng. Đường  Phạm Ngọc Tiến  to, dài lắm bác.

Thảo: Ừ, ông ấy giỏi, đường to dài là phải. Ở đó có trường Trung Trung Đỉnh  tốt lắm. Hồi trẻ con bác học ở đó.

Hoàng(Vui vẻ): Dạ cháu cũng học ở đó.

Thảo (cười to): Giời ơi!Bác cháu mình giống nhau quá!

Hoàng : Dạ, nhà cháu gần trường, bô cháu cho cháu học đó cho gần.

Thảo( Cười):  Bác cũng vậy. Trẻ con  học trường gần nhà, bố mẹ khỏi phải đưa đón.

Hoàng : Vâng.Trường Trung Trung Đỉnh cùng phía với nhà cháu, không phải qua đường.

Thảo : Ừ. Nhà bác cũng cùng phía với trường.

Hoàng: Dạ, nhà bác số mấy?

Thảo :133 Phạm Ngọc Tiến, nhưng bán lâu rồi.

Hoàng( Gần như reo lên): Dạ nhà cháu 135!

Thảo (Giật mình): Cháu nói sao? Nhà cháu ở 135 Phạm Ngọc Tiến à?

Hoàng: Vâng.

Thảo (Run run):  Thế... con là con bố Cường phải không?

Hoang: Vâng! Bác cũng biết bố cháu ạ?

Thảo (Mặt tái dần) : Biết...biết chớ... bi-ê-t...(Ngã đánh rầm)

Thảo Vân(Hét lên) : Mẹ!(Mếu máo) Mẹ ơi!

 Đêm xuống dần cùng với tiếng đàn cò nổi lên. Tiếng đàn cò buồn thảm bi thiết, trong đêm tối đen, nghe rờn rợn.

 CẢNH 6

 Đêm dần xuống cùng với tiếng đàn cò nổi lên. Tiếng đàn cò

 buồn thảm bi thiết, trong đêm tối đen, nghe rờn rợn.

Đèn bật sáng, buồng riêng của Thảo Vân. Đấy chính là căn buồng của Thảo ngày xưa, cửa sổ hướng ra vỉa hè.

                   Thảo Vân chạy ào vào, nằm vật ra giường, khóc tấm tức.

Chợt cửa sổ bật mở. Hoàng thò mặt vào.

 Hoàng : Thảo Vân!

Thảo Vân giật mình choàng dậy.

Thảo Vân : Ôi chết, Sao anh lại làm thế này?

Hoàng : Mẹ cấm cửa anh rồi, không leo cửa sổ làm sao gặp em.

Thảo Vân : Anh xuống đi, xuống đi! Em sợ lắm.

Hoàng : Anh nhớ em lắm. 

Hoàng chui hẳn vào, khép cửa sổ lại và quay ra ôm lấy Thảo Vân. Thảo Vân nhẹ nhàng gỡ tay Hoàng ra.

Thảo Vân: Đừng anh....

Hoàng: Sao thế em?

Thảo Vân: Anh biết rồi còn hỏi. Chúng ta không thể... với nhau nữa.

Hoàng: Nhưng mà vì lí do gì chớ?

Thảo Vân: Em không biết. Em chỉ biết mẹ cấm em không được gặp anh nữa...

Hoàng: Kì lạ. Không dưng lại cấm cửa anh. Anh có lỗi gì nào? Lỗi yêu em à?...

Im lặng kéo dài

 Hoàng: Hay là mẹ em với bố anh ngày xưa có chuyện gì xích mích?

Thảo Vân: Em không biết, làm sao em biết được.

Hoàng : Chuyện của ông bà cha mẹ ngày xưa chủng chẳng với nhau, bây giờ bắt con cháu gánh chịu, vô lí đùng đùng.

Thảo Vân: Lạ lắm... khi biết em yêu anh, mẹ em có vẻ sợ lắm.

Hoàng : Sợ gì nhỉ? Sợ anh ăn thịt em à?(Kéo Thảo Vân) Đưa đây, đưa má đây anh ăn một miếng nào!

Thảo Vân( Đẩy Hoàng ra): Anh thì khi nào cũng đùa được.

Hoàng: Thôi, không nghĩ nữa, nghĩ nhiều nhức đầu lắm. Bố mẹ mình sống vào cái thời chuyện gì cũng làm bộ quan trọng, chuyện gì cũng ra vẻ bí mật, giấu giấu diếm diếm. Mà có giấu được gì đâu, giấu như mèo dấu cứt...(Thở ra) Bây giờ bắt con cháu đi hót, cực lắm.

Hoàng nằm dài ra giường.

Thảo Vân (Hoảng hốt) : Ô kìa, sao anh lại nằm đấy! Mẹ em vào bây giờ đó.

Hoàng: Mặc kệ. Anh cứ nằm đây, ai muốn làm anh thì làm.

Thảo Vân (Năn nỉ) : Đừng liều...Hoàng ơi, đừng liều!Một khi chưa tìm được lí do thì đừng liều.

Hoàng : Mẹ có lí do của mẹ, chúng ta có lí do của chúng ta. Mỗi thời đều có lí do để sống, không ép nhau được.

Thảo Vân: Nhưng chúng ta là con cái, bổn phận của con cái là vâng lời cha mẹ.

Hoàng : Chúng ta đã lớn, đã đủ lông đủ cánh, chúng ta chỉ vâng lời cái đáng vâng lời, không thể vâng lời cái vô lí. Nếu cứ ngụp lặn mãi trong bể luân lí cũ thì chúng ta sẽ chết chìm.

Thảo Vân (Rưng rưng): Đó là anh, còn em thì không thể. Em không thể bất chấp luân lí, cho dù luân lí đã lỗi thời. Luân lí đã lỗi thời nhưng mẹ em vẫn là mẹ em.

Hoàng (Ngồi dậy, ôm vai Thảo Vân): Thảo Vân này, em đã chẳng nghe mẹ nói : Chúng ta  như cái cây, đến mùa thì đâm hoa kết trái. Cái đó người ta gọi là quyền, quyền sống và quyền yêu đương. Anh tin rồi có ngày mẹ hiểu ra, mẹ sẽ bước qua những chủng chẳng thời của mẹ để mở cánh cửa tự do cho thời của chúng ta...

Thảo Vân( Phì cười ): Khiếp! Nói hay thế, y như nhà văn...

Hoàng (vui vẻ): Chứ sao, đã từng đoạt giải khuyến khích Văn của quận đây.

Thảo Vân: Sao anh không đi viết văn, lại đi làm kinh tế?

Hoàng : Vì anh thích tiền hơn thích chữ. Anh làm ra tiền dễ hơn làm ra chữ.

Thảo Vân: Thế là em hiểu rồi. Anh yêu nhất là tiền, thứ nhì là chữ, thứ ba là anh, thứ tư là em hoặc một cô nào đó, đúng không?

Hoàng: Không. Thứ nhất là em, thứ nhì là chữ, thứ ba là tiền, thứ tư bạn bè, thứ năm khách hàng.

Thảo Vân: Xạo!

Hoàng cười, anh ôm riết Thảo Vân, họ hôn nhau, cái hôn kéo dài.

Chợt có tiếng vỗ tay ba tiếng và tiếng gọi thầm : “Vừng ơi, mở ra! ”

Hoàng và Thảo Vân giật mình, buông nhau ra.

Thảo Vân: Anh có nghe thấy gì không?

Hoàng: Có. Ai nói gì đấy nhỉ?

Thảo Vân: Sao lại “vừng ơi mở ra”?

Hoàng : Ali ba ba và Bốn mươi tên cướp đến đây chăng?(Cười to) Thần hồn nát thần tính rồi Thảo Vân ơi!

Thảo Vân cũng cười theo. Chợt có tiếng sấm rách trời. Thảo Vân kêu lên và chồm tới ôm lấy Hoàng.

Thảo Vân: Sấm to quá!

Hoàng: Ừ, mưa rồi, sắp mưa rồi.

Tiếng sấm rền. Chớp lóe sáng. Mưa.

Hoàng và Thảo Vân hôn nhau. Hoàng với tay tắt đèn. Thảo Vân vùng dậy bật đèn. Hoàng lại tắt đèn. Thảo Vân lại bật đèn. Hoàng tắt đèn và đè nghiến Thảo Vân xuống.

Trong tiếng sấm rền có tiếng vỗ tay và tiếng gọi : “Vừng ơi mở ra!”-“ Vừng ơi mở ra!”- “ Vừng ơi mở ra! ”. Tiếng gọi mỗi lúc mỗi to dần.

Trong ánh chớp lóe, Hoàng và Thảo Vân chạy cuống quít trong phòng.

Tiếng gọi to hẳn lên, gần như là tiếng hét : “ Vừng ơi, mở ra! Thảo ơi, mở ra! Vừng ơi, mở ra! Thảo ơi, mở ra! Vừng ơi, mở ra! Thảo ơi, mở ra!...”

Tiếng Thảo : Ai gọi gì tôi đấy?!

Tiếng gọi từ phía cửa sổ vẫn không dứt, mỗi lúc mỗi gấp gáp hơn.

Thảo chạy ào vào. Hoàng và Thảo Vân núp sau cánh tủ.

Thảo bật đèn sáng.Tiếng gọi cũng im bặt. Sấm chớp cũng chấm dứt.

Thảo tiến đến cửa sổ, mở toang cửa.

Người kéo đàn cò hiện ra. Thảo giật mình lùi lại. Người kéo đàn cò ngửa cổ cười.

Thảo(Quát) : Anh điên rồi hả?Tại sao lại chui vô đây? Anh không biết đây là phòng con gái tôi sao?

Người kéo đàn cò: Không gọi tôi bằng bác nữa à?

Thảo : Mời anh ra khỏi phòng con gái tôi ngay!

Người kéo đàn cò : Đừng vội đuổi tôi. Đừng nghĩ tôi chui vô đây để làm điều xằng bậy. Khi chưa hiểu đầu cua tai nheo gì thì đừng vội kết tội cho người ta.

Thảo : Anh chui vô đây để làm cái gì?

Người kéo đàn cò:( Giả giọng con gái ) : “Làm gì?”- “Đó thích làm gì thì đây làm gì đó!”-“Làm gì thì làm gì...người ta đâu có sợ làm gì!”

Thảo: Im đi!

Người kéo đàn cò (Cười vang rồi im bặt):Tại sao lại im? Đã là sự thật thì tại sao lại im lặng?Hay là Thảo sợ?

Thảo : Ô kìa! Anh này khùng hả? Sự thật... sự thật nào vậy?

Người kéo đàn cò: Hai mươi năm nay tụi mình cứ giấu giấu diếm diếm, tưởng là  nhờ giấu diếm mọi chuyện sẽ ngon lành...(Cười chua chát) Con cái nó nói đúng đấy, tụi mình giấu như mèo dấu cứt.

Thảo (Sợ run lên):Anh nói cái gì vậy? Có im đi không!

Người kéo đàn cò: Đừng sợ Thảo ạ, đừng sợ. Không có gì phải sợ cả. Sợ hãi làm cho mình lú lấp. Vì sợ hãi, suốt đời loay hoay trốn chạy sự thật, tụi mình để mặc cho con cái hư đốn. Từ một đứa bé ngoan, thằng Quốc trở thành thằng mất dạy, một đối tượng cho luật pháp truy nã (Ngừng) Không, tôi không sợ nữa, tôi quyết không sợ nữa.Tôi muốn cứu con tôi...

Thảo (Cười cay đắng) : Muộn quá rồi. Hối hận bây giờ đã quá muộn...

Người kéo đàn cò: Muộn còn hơn không, Thảo ạ. Chẳng có sự thật nào là lỗi thời đâu. Thôi thì nghiến răng mà nhìn thẳng vào sự thật Thảo ạ.

Thảo :Không. Anh đi đi, biến đi. Tôi không muốn nhìn mặt anh nữa.

Người kéo đàn cò: Thảo đuổi tôi à? Tôi quen rồi, bao nhiêu lần Thảo đuổi tôi đi, rồi Thảo gọi tôi quay trở lại...

Thảo: Lần này thì không bao giờ.

Người kéo đàn cò: Không bao giờ? Có thể là như vậy. Bởi vì tôi thì đã già, Thảo cũng không trẻ nữa. Con lợn lòng đã ăn no ngủ say, chẳng còn đêm đêm réo gọi tình tang....(Cười ngắn) Nhưng tôi đi mà nợ cũ vẫn còn, lại còn lãi mẹ đẻ lãi con...

Thảo: Anh cứ đi đi, bao nhiêu nợ nần tôi gánh hết.

Người kéo đàn cò: Không. Thảo không gánh nổi đâu. Nợ này to lắm, một mình Thảo không gánh nổi đâu.

Thảo: Tôi gánh được, tôi gánh hết. Anh đi đi, đừng đứng đó mà nói dai!

Người kéo đàn cò: Không đâu. Thảo đuổi tôi đi là vì Thảo không muốn gánh nợ. Thảo đang tìm cách trốn nợ. (Ngừng ngắn) Có trốn đằng trời Thảo ạ. Một nợ đã khó chuồn, đằng này hai nợ.

Thảo (Giật mình): Cái gì? Anh vừa nói cái gì?Nợ nào mà hai nợ?!

Người kéo đàn cò: Đừng có giấu như mèo dấu cứt nữa Thảo ơi. Thảo Vân nó ngoan lắm. Nó là đứa con gái thảo hiền, nó không đáng để cho Thảo đổ gánh nợ lên đầu nó.

Thảo : Anh này điên rồi. Thằng Quốc là con anh thì anh còn nói được, chứ  Thảo Vân là con anh à? Sao anh xía vào!

Người kéo đàn cò: Đúng, Thảo Vân không là con tôi. Nó là con bố nó. Ừ, nó là con bố nó và nó đang yêu con của bố nó!

Thảo (Hét lên): Im đi!

Sau cánh tủ, Thảo Vân ngất xỉu trong tay Hoàng

.Người kéo đàn cò nâng đàn cò lên kéo và hát Cung oán ngâm khúc.

Người kéo đàn cò (Hát) :Ví biết sớm lòng trời đeo đẳng/Dẫu thuê tiền cũng chẳng mang tình/Nghĩ mình lại ngán cho mình/Cái hoa đã trót gieo cành biết sao!....

 Đêm sẫm dần theo tiếng hát của Người kéo đàn cò.

 CẢNH 7

 Trời hửng sáng dần.

Phòng khách của Thảo.

Thảo Vân ngồi bên Hoàng. Cô gục đầu vào vai Hoàng khóc tấm tức.

 Hoàng: Đừng khóc nữa em ạ. Chúng ta vừa mất một cái, lại được một cái khác.

Thảo Vân: Nhưng cái vừa mất đi to lớn quá, em không chịu nổi.

Hoàng : Cái được cũng to lớn không kém. Tình yêu có thể chọn lựa còn tình anh em thì không.Vui lên đi em, không ai có thể cưỡng lại được số phận đâu...

Thảo Vân: Vâng. Em hiểu. Em hiểu cái em được cũng to lớn không kém cái em vừa mất đi. Em hiểu tình yêu có thể chọn lựa còn tình anh em thì không.Nhưng bây giờ anh cứ để cho em khóc. Em khóc cho cái đã mất. Ai không buồn, không đau khi vừa mất đi một điều gì đó dù điều đã mất là đáng mất...

Thảo từ trên gác đi xuống, dáng điệu rũ rượi, mệt mỏi.

Thảo Vân(Ngước lên): Mẹ!

Thảo chạy tới quỳ xuống trước hai người.

Thảo: Mẹ xin lỗi các con. Mẹ rập đầu xin lỗi các con! Vì mẹ mà ra nông nỗi này.

Hai người vội vàng đỡ Thảo dậy.

Hoàng : Dì đừng nói thế. Con nghĩ là các con đã gặp may. May là các con kịp dừng lại khi chưa quá muộn. May là các con đã có thêm một người thân, một người thân mà con thương yêu nhất. Nếu nghĩ vậy thì cái mất đi không còn quan trọng nữa.

Thảo : .Cảm ơn các con đã tha thứ cho mẹ. Mẹ tin các con sẽ vượt qua.(Nghèn nghẹn) Nếu biết trước thế này thì mẹ đã thú nhận hai mươi năm về trước chứ không để ra nông nổi này.

Thảo Vân: Thằng Quốc đã biết chưa mẹ?

Thảo: Chưa. Để rồi mẹ tìm cách nói chuyện với em con.

Thảo Vân: Mẹ đã nói chuyện với bố con chưa?

Thảo (Lúng túng): Chưa...Nhưng nói làm gì? Chuyện này đâu phải chuyện của bố con. Mẹ nghĩ không nên cho bố con biết. Biết chỉ thêm đau khổ.

Thảo Vân : Không cho bố con biết làm sao con dám nhận bố đẻ của con?

Thảo(Thở hắt ra): Thì cha con cứ bí mật mà nhận nhau thì đã sao!

Bốn đầu gấu mặt mày bặm trợn, ăn mặc bụi bặm từ hai góc nhà lừ lừ tiến vào.Họ đứng khoanh tay nhìn cả nhà.

Thảo, Thảo Vân, Hoàng nhìn nhau ngơ ngác.

Thảo: Xin lỗi... các anh là ai?

Bốn đầu gấu không trả lời, lẳng lặng tiến thêm một bước.

Thảo (Sợ) : Ô kìa! Các anh là ai? Tự dưng vô nhà người ta, hỏi không nói!

Bốn đầu gấu lại lẳng lặng tiến thêm một bước.

Hoàng, Thảo Vân vụt đứng dậy, đề phòng.

Không khí căng thẳng.

Chợt có tiếng vỗ tay.

Quốc túc tắc đi vào.

Quốc: Hoan hô! Hoan hô bi kịch hai mươi năm sắp kết thúc! Con đã về đây mẹ. Con về để kết thúc bi kịch dở ẹt dài loằng ngoằng này.Thời này người ta xem hài, ai xem bi mà diễn, phải không mẹ?

Thảo Vân: Quốc, mày đưa mấy người này về làm gì?

Quốc : A, chào bà chị cùng mẹ khác cha!(Tiến về Thảo Vân và Hoàng, dừng lại ngắm nghía họ) Cặp uyên ương cùng cha khác mẹ trông đẹp đôi quá nhỉ!(Cười sằng sặc).

Thảo : Quốc, hóa ra con biết hết rồi à?

Quốc: Dạ ... con biết hết, mẹ. Con cũng vừa biết đây thôi. Lão kéo đàn cò kể cho con nghe tối qua.(Cười) Hóa ra lão ấy là bố con (Cười) Hóa ra bố con là gã ăn mày (Cười  rồi ngâm thơ)  Ăn mày là ai, ăn mày là ta. Đói cơm rách áo hóa ra...cha mình! (Cười dài) Hóa ra cái ông quyền cao như núi, tiền nhiều như nước lại chẳng được cái xơ múi gì (Cười dài, gần như vô tận và đột ngột im lặng)  Hài hước. Hài hước rành rành thế mà  cứ gọi là bi. Mọi người cứ đua nhau diễn bi, đua nhau kể lể khóc lóc cái bi, ôi chao là thảm thiết ( Cười dài và đột ngột gầm lên) Ngu! Ai gây ra mà kêu? Tự mình gây ra rồi tự mình khóc lóc đó là hài, bi đâu mà bi! Chấm dứt đi, chấm dứt sự bi thảm thối tha này đi!

Thảo : Quốc, sao con nặng lời với mẹ thế con...

Quốc : Mẹ ơi, ai gây ra thì tự mình gánh lấy, đừng bắt người khác phải gánh cái gánh tang thương của mình. Chấm dứt đi là vừa mẹ ạ, diễn nhiều quá, chán lắm.

Thảo : Thì mẹ cũng đang chấm dứt đây. Mẹ đợi con về để mẹ kể hết câu chuyện với con...

Quốc : Mẹ, con nhìn mắt mẹ con biết mẹ chưa sẵn sàng chấm dứt.

Thảo : Thật con ạ, mẹ đã sẵn sàng từ lâu rồi.

Quốc : Chưa đâu. Không đâu. Chưa chấm dứt được. Không chấm dứt được. Chấm dứt thì mẹ thiệt lắm... Bố sắp về rồi. Giờ này bố đang ở trên trời xanh, chỉ ít nữa là bố về tới đây thôi. Bố về thì mẹ thiệt lắm đó mẹ ạ!

Thảo giật mình tỏ ra sợ hãi. Quốc cười dài.

Thảo Vân : Quốc! Có im đi không! Sao lại đi cười cợt trên nỗi đau của người khác, nhất là người đó lại là người đẻ ra mình?

Quốc (Tiến về phía Thảo Vân): Bà chị đạo đức giả của em ơi, em có cười đâu, em đang khóc đấy chứ.Thế chị tưởng trong tấn bi hài này chỉ mỗi mình chị thịêt thôi sao? Em cũng thiệt chứ chị. Mất một ông bố giàu sang, được người cha giẻ rách, thế có thiệt không?

Thảo :  Dù sao con cũng không được nói về cha đẻ của mình như vậy.

Quốc : Vâng. Cả mẹ nữa. Mẹ cũng thiệt lắm. Thiệt đơn thiệt kép. Mất một  được hai, tưởng lời hóa ra rất thiệt mẹ ạ. Mất ông chồng vào trong phong nhã ra ngòai hào hoa, được hai ông nhân ngãi, một vô công rồi nghề, một  ăn mày truyền kiếp (Cười).

Thảo : Trời, mày nói về mẹ mày như thế hả Quốc!

Quốc : Mẹ ơi, vì con muốn kết thúc tấn bi kịch này, con chán lắm rồi. Hết khóc lại cười, hết cười lại khóc... thế mà gọi là hay. Ai chê thì rồ lên, chửi người ta là ngu. Ờ thì ngu, mình ngu trước, người ta ngu sau, hòa! (Ngừng, quay lại phía Thảo Vân) Còn chị, chị mất gì nào?Mất một tình yêu. Mất một thứ mà một cô gái xinh đẹp như chị nhặt lúc nào cũng được. Mất thế không gọi là mất. (Ngừng) Mà cũng chẳng biết tình yêu hay tình dục nữa. Như mẹ đấy, mẹ toàn tình dục chớ đâu có tình yêu.

Thảo Vân: Mất dạy!

Thảo Vân tát Quốc một tát rất mạnh. Quốc ôm mặt, một lát, ngẩng lên cười khẩy.

Quốc: Chị biết vì sao chị tát em không?

Thảo Vân: Bởi vì mày là thằng mất dạy!

Quốc : Không. Bởi vì chị đuối lý. Bạo lực bao giờ cũng biểu hiện của sự đuối lý.

Thảo Vân : Bây giờ tao hiểu vì sao  mẹ ân hận đã sinh ra mày.

Quốc: Rồi đến lúc mẹ cũng ân hận đã sinh ra chị nữa. Đây, chị chờ xem nhé!

Quay ra vỗ tay ba tiếng. Hai đầu gấu dẫn Cường vào. Cường ngơ ngác nhìn mọi người.

Cường : Sao lại đưa tôi đến đây? Tôi có liên quan gì mà đưa tôi đến đây?( Nhìn thấy Hoàng) Ô kìa, sao con cũng ở đây, Hoàng?

Quốc: Mẹ, nói đi mẹ. ông ta bảo không liên quan gì đến nhà ta đấy.

Cường: Tự dưng lại bắt ép tôi đến đây.(Với Hoàng) Mày cũng bị bắt ép đến đây hả con?(Với Thảo) Bà ép cha con tôi đến đây hả?

Thảo: Tôi không ép. Tôi không ép ai cả.

Cường: Thế thì tại sao?(Im lặng) Không tại sao cả thì để cha con tôi về.(Với Hoàng) Về, Hoàng!

Thảo: Thôi đừng vờ vịt nữa!

Cường: vờ vịt là vờ vịt thế nào?

Thảo (Quát): Thôi đi, đã đến nước này còn vờ vịt!(Ngừng, mếu máo) Anh biết không, con anh nó yêu con chúng ta...

        Quốc cười.

Cường (Giật mình) : Cái gì?

Hoàng: Bố! Bố đừng nói thế nữa. Con và Thảo Vân đã nhận nhau là anh em...

Cường : Chúng mày muốn anh em, chị em gì mặc kệ, tao biết đâu.

Quốc cười to.

Hoàng : Thảo Vân đang chờ bố đến để nhận bố.

Thảo Vân (Chạy đến): Bố!

Cường (Cuống quít) : Ấy ấy, chết! Nguy hiểm lắm!Nguy hiểm chết người đó con....

Hoàng: Bố! Bố làm cái gì lạ thế?

Cường (Quì xuống vái Thảo Vân): Bố lạy con trăm ngàn mớ lạy! Bố không dám đâu. Bố mà nhận thì bà xã nhà bố xé xác bố ra trăm ngàn vạn mảnh. Rồi chồng mẹ con nữa, ông sẽ nện cho bố ra bã. Một người vặt đầu, một người cắt đuôi, bố sống sao nổi mà nhận hả con...

Thảo thất vọng rơi xuống ghế, ngồi ôm mặt.

Quốc cười dài.

Hoàng: Bố, bố đứng dậy đi! Bố đừng làm thế, đừng hèn thế.

Cường: A, mày bảo ai hèn? Tao mà hèn à?

Thảo(Ngước lên, mắt đầy nước mắt) : Anh hèn, hèn lắm Cường ạ.

Cường : Tôi hèn à? Ừ thì hèn, biết làm sao. Tôi về đây, mặc kệ các người. Tôi hèn tôi về. Các người ở lại sắp hàng mà lấy bằng ngoan cường dũng cảm.  Cường vội vã ra về, lập tức bị Quốc túm cổ áo lôi lại.

Quốc : Ông chưa về được đâu.

Cường :Còn chuyện gì nữa đây?

Quốc : Còn. Bố tôi... à quên, chồng mẹ tôi sắp về.

Cường : Sắp về à? Đúng rồi, tôi cũng sắp chuồn đây.

Quốc :  Chuồn  dễ  thế sao! Đấy xem, người của tôi đang đầy nhà đó kìa.

Cường : Tóm lại anh muốn gì?

Quốc : Tiền. Các ông các bà cần yên ổn, còn tôi thì cần tiền. Ta đổi cho nhau, thế thôi.

Cường : B- ao- ao nhi-êu?

Quốc : Không nhiều đâu, năm trăm triệu mỗi người.

Cường( Giật mình ngã ngửa ): Trời đất thánh thần ơi! Xác tôi đây không đáng giá một triệu, anh đòi gì lắm thế!

Quốc: Ông thì một xu cũng không đáng.Nhưng thằng con trai của ông thì có đấy.Công ty trách nhiệm hữu hạn Ánh-Sơn, vốn điều lệ năm mươi tỉ, năm trăm triệu đáng gì.

Cường (Mắt sáng lên, với Hoàng) : Đúng thế hả  con? Hoàng, con có tiền hả con?

Hoàng : Có bố ạ. Năm trăm triệu chẳng đáng gì đâu bố, danh dự là quan trọng.

Cường (Mừng rỡ) : Đúng rồi con ơi, danh dự quan trọng lắm! Trả quách cho bố bảo toàn danh dự con ơi!

Hoàng: Chính vì danh dự rất quan trọng nên con không thể trả ngay cho bố được.

Cường: Lại lằng nhằng cái gì nữa đây?Mày nói thế là ... là thế nào? Danh dự quan trọng hay tao quan trọng?

Hoàng : Theo bố thì thế nào?

Cường :Theo bố thì... bố quan trọng nhất...à quên, mày quan trọng nhất, thứ nhì là bố...à quên, thứ nhì là danh dự, cuối cùng là bố.(Ngừng ngắn)Để tao nghĩ xem có ai quan trọng hơn tao nữa không nào. À, mẹ mày!Thứ ba là mẹ mày, cuối cùng mới là bố! Bố chấp nhận đau thương đứng thứ bét, thương bố thì gíúp bố đi con.

Hoàng : Thế còn dì Thảo đây đứng ở đâu? Bố biết là bố đã gây cho dì bao đau khổ.

Cường: Ô kê! Dì Thảo mày thứ tư, tao thứ năm, được chưa?

Hoàng : Thế còn em con đây ( Chỉ Thảo Vân), em con không chịu tí đau khổ nào cả sao?

Cường : Thì nó thứ năm, tao chót bẹt, được chưa con?

Hoàng (Buồn, thở ra) : Bố ơi là bố ! Bố làm con thất vọng quá. Trước đây bố là tấm gương để con soi vào. Giờ đây...

Cường (Sừng sộ) : Giờ đây thì sao? Giờ đây mày là tấm gương của tao à?

Hoàng lắc đầu bỏ đi.

Cường : Ây, ây...Đừng đi! Mày là tấm gương Hoàng ơi! Mày làm tấm gương đi, bố ngồi đây bố soi...

Quốc : Lằng nhằng quá.Tôi cần nghe các người trả lời ngay.

Hoàng: Được. Tôi sẽ thay mặt bố tôi trả lời cho anh: Năm trăm triệu chứ năm tỉ tôi cũng có.

Cường (Rú lên ): Con thế mới là con chứ! Tấm gương còn gọi mày bằng ông nội con ạ.

Hoàng (Với Quốc): Nhưng trước khi trả, tôi muốn hỏi anh: Năm trăm triệu còn lại ai trả?

Quốc : Vẫn là anh.(Ngừng ngắn) Suất ấy là của mẹ tôi, mẹ tôi phải chi trả để tôi giữ gìn bí mật cho bà được vẹn toàn. Chồng bà sắp về, nếu tôi không nói ra thì sẽ không có ai nói ra cả. Vì thế tôi được hưởng trọn vẹn năm trăm triệu còn lại.Còn vì sao anh phải trả. Vì mẹ tôi đẻ ra em gái anh, đơn giản có vậy thôi.

Hoàng (Cười) Giỏi lắm, tính toán chính xác lắm, con bạc chuyên nghiệp có khác, tính toán như thần. ( Ngừng ngắn) Nghe chú mày nói, xem  ra chú mày cũng thông minh đấy, lý lẽ bem bép, nghe cũng khoái lỗ nhĩ ra phết.Tưởng chú mày dùng lí lẽ cao sâu để làm gì, hóa ra để sĩ nhục người thân, sĩ nhục cả người đẻ ra mình.

Quốc : Này ông anh, tôi cần tiền, không cần thứ rao giảng đạo đức cũ rích của ông anh đâu.

Hoàng :Thế thì nghe đây: Chú mày sẽ không có một xu!

Quốc (Cười vang): Để rồi xem ông anh có nói cứng được không.

Quốc vỗ tay một tiếng. Sáu đầu gấu bước một bước về phía Hoàng.

Hoàng (Cười khẩy) : Đã vội đem bạo lực ra sớm thế à? Chú mày chẳng nói: bạo lực là biểu hiện sự đuối lí cơ mà!

Quốc : Đây cần tiền, đây không đấu lí.

Hoàng : Đây cũng không đấu lí, ai dư sức đấu lí với bọn vô lương.Tiền hả? Ừ, tiền thì tiền, xong ngay. Cái gì không mua được thì sẽ mua được bằng nhiều tiền hơn. Triết lí của chú mày phải không? Hay lắm. Tôi áp dụng đây.

Quay về phía các đầu gấu.

Hoàng : Này các anh, cậu Quốc này trả lương cho các anh một tháng bao nhiêu? Năm triệu hay mười triệu? Vậy thì nghe đây: Mỗi người mười triệu nếu các anh bước ra khỏi nhà này.

Sáu đầu gấu đứng yên không nhúc nhích.

 Quốc ngửa cổ cười dài.

Hoàng :Hai mươi triệu.

Sáu đầu gấu bước lui một bước và đứng yên.

Quốc ngửa cô cười dài

Hoàng : Ba mươi triệu!

Sáu đầu gấu bước lùi một bước và đứng yên.

Quốc ngửa cổ cười dài

Hoàng ( Nói to, nhanh) : Một trăm triệu, ai bước ra lấy tiền ngay!

Lập tức cả sáu đầu gấu bước ra khỏi nhà.

Quốc (Hốt hoảng, với các đầu gấu): Đứng lại! Đứng lại ngay!

Không ai nghe lời Quốc.

 Hoàng cười dài.

Hoàng : Triết lý của chú mày đã thành công rực rỡ. Thế nào, sợ rồi à? Biết ngay mà, lũ chúng mày chỉ hùng hùng hùng hổ hổ khi còn vây cánh. Hết vây cánh là hiện nguyên hình một đống giẻ rách.

Quốc : Anh đừng dọa tôi, món nợ của anh vẫn còn treo đó.Bố dượng tôi sắp về. Mọi việc sẽ được phơi bày ra ánh sáng.

Hoàng : Chú mày nhầm. Chú mày thông minh thế mà toàn nhầm. Chú mày toàn suy từ cái bụng thối tha của chú mày sang bụng người khác. Bố dượng chú mày  không như chú mày, mẹ tôi không như chú mày. Tiền bạc đã làm chú mày lú lấp không còn biết phải trái, không còn biết tình nghĩa anh em, cha mẹ, vợ chồng. Còn họ thì không. Họ giàu lòng vị tha hơn chú mày tưởng. Nếu bố tôi và dì Thảo dũng cảm nói lên sự thật thì chuyện gì sẽ xảy ra? Họ sẽ giết hai người chăng? Hay họ đòi tiền bồi thường danh dự như chú mày đã từng làm ngay cả với mẹ đẻ của mình? Nói cho chú mày biết: Họ sẽ không làm gì cả. Họ chỉ buồn nhưng không làm gì cả. Họ thừa hiểu quá khứ là quá khứ, không ai có thể thay đổi nó. Vậy thì đào bới lên làm gì cho thối ra? Họ buồn, buồn lắm. Nhưng họ nuốt nước mắt vào lòng để hướng về tương lai. Không ai bỏ mặc tương lai để đào bới quá khứ cả. Chỉ có chú mày, thằng ôn con ạ. (Nói to) Luôn luôn đào bới quá khứ của kẻ khác để kiếm lời, đó là nghề của mày, bởi vì mày không phải là người, mày là súc vật!

Hoàng túm tóc Quốc giật ngược. Quốc khuỵu xuống.

Hoàng : Một tỉ đồng và một tòa biệt thự, ai giết thằng này?!

Bốn đầu gấu trùm mặt cầm dao găm lăm lăm tiến vào. Quốc run lên ú ớ. Thảo chạy lại túm tay Hoàng. Thảo Vân cũng chạy lại.

Thảo : Ôi ôi đừng giết nó, đừng giết nó, con!

Hoàng : Thằng này đáng chết dì ạ.

Thảo : Nhưng nó là con của dì. Dì không muốn nó chết.Dù thế nào dì cũng không muốn con dì chết.

Thảo Vân: Anh Hoàng! Đừng giết nó, anh! Nó là em của em, cũng là em của anh mà.

Cường : Mày muốn giết nó hả. Không được đâu. Để tao chạy cái đã rồi mày muốn làm gì thì làm. Tao vô can, tao không liên đới trách nhiệm!

Tiếng Người kéo đàn cò : Không cần làm vậy đâu Hoàng!

Mọi người hướng ra, Người kéo đàn cò chậm rải đi vào.

Người kéo đàn cò (Với Hoàng) :Không cần làm vậy đâu cháu. Nó thế nào đã có bố nó, mẹ nó. Sau lưng bố mẹ nó đã có pháp luật.

Người kéo đàn cò ngoảnh mặt ra ngoài chờ đợi. Hai công an đi vào.

Người kéo đàn cò : Các anh đưa con tôi đi đi.

Thảo (Hốt hoảng, với Người kéo đàn cò): Anh làm cái gì thế? Anh gọi công an bắt nó à?

Người kéo đàn cò: Phải thế thôi. Chúng ta bất lực thì phải cậy nhờ vào luật pháp. Một tội có thể bao che, hai tội có thể xin xỏ, ba tội có thể chạy chọt nhưng cả trăm tội lớn nhỏ thì không thể.(Với Quốc ) Đi đi con, mình làm mình chịu chứ biết làm thế nào. Đi đi rồi còn có ngày về, chứ con ở lại đây thì có ngày con mất xác. Bố sẽ đưa cơm cho con, dù có đưa cơm suốt đời bố  cũng không nản. Chỉ mong sao khi trở về, con là người, đích thị là người...(Nghèn nghẹn) Đi đi con....

Hai công an đưa Quốc và bốn đầu gấu trùm mặt ra.

Thảo : Quốc! Con ơi!...

Thảo lật đật chạy theo Quốc. Thảo Vân cũng vội vã chạy theo Quốc.

Mọi người đứng nhìn theo.

Lát sau, Thảo Vân dìu Thảo đi vào, đỡ  Thảo ngồi xuống ghế.

Im lặng kéo dài.

Thảo (Nước mắt hai hàng) :Im lặng. Im lặng quá. Nó ở nhà thì đinh tai nhức óc, tan cửa nát nhà. Mà nó đi thì im lặng, im lặng như một nấm mồ.

Chuông điện thoai réo. Thảo cầm máy.

Thảo Vân : Mẹ. Bố đã về.

Thảo (Đứng vụt dậy, chậm rải) :Chồng tôi đã về. Bây giờ xin mọi người đi ra để tôi nói chuyện với chồng tôi.

 Mọi người lần lượt đi ra. Một mình Thảo ở lại.

Thảo đứng lặng câm, mặt ngóng ra ngõ.

Chị đứng vậy cho đến khi trời sẫm tối.

              Tiếng đàn cò da diết nổi lên.

Thảo chìm trong bóng tối, trong tiếng đàn cò mỗi lúc một cồn cào.

 VĨ THANH

 Vỉa hè, nơi có những cây hoa sữa và cửa sổ nhà Thảo.

Đêm. Cột điện đỏ đèn bên những cây hoa sữa.

Người kéo đàn cò ngồi ôm đàn ngóng mặt lên cửa sổ.

Cửa sổ nhà Thảo lúc tắt đèn lúc đỏ đèn, cứ thế năm sáu lần.

Cường đi ra, vỗ vai Người kéo đàn cò.

Người kéo đàn cò giật mình quay lại.

 

Cường :Thế nào rồi?

Người kéo đàn cò : Chẳng thế nào cả.

Cường : Chồng Thảo về rồi chứ?

Người kéo đàn cò : Về rồi.

Cường : Có cãi lộn, đánh lộn không?

Người kéo đàn cò : Không. Chẳng nghe gì cả.

Cường : Vậy chắc là yên bình.

Người kéo đàn cò : Chỉ thấy hết tắt đèn lại đỏ đèn, chẳng hiểu thế nào.

Cường(cười nhỏ) : À, tôi hiểu rồi.

Người kéo đàn cò : Sao?

Cường : Tắt đèn : Hiệp một. Đỏ đèn : Giải lao. Tắt đèn : Hiệp hai. Đỏ đèn : Giải lao. Tắt đèn : Hiệp ba. Đỏ đèn : Giải lao. Tắt đèn : Hiệp bốn....

Người kéo đàn cò( Cắt ngang): Mấy hiệp?

Cường: Năm hiệp.

Người kéo đàn cò : Voi à? Voi xồ à ?

Cường : À quên. Một phần năm hiệp.

Người kéo đàn cò : Ha?

Cường ( Vẻ bí mật) : Quân thù đang xông lên còn đồng đội chúng ta thì hết đạn.

Bỗng có tiếng “choang” và liên tiếp những tiếng đổ vỡ. Người kéo đàn cò và Cường cuống quít.

Người kéo đàn cò : Nguy rồi!

Cường : Làm thế nào không Thảo chết mất.

Người kéo đàn cò : Làm thế nào?

Cường : Xông vào mà can ra chứ còn làm thế nào nữa.

Người kéo đàn cò : Đúng. Ông khỏe hơn, ông xông vào. Còn tôi đứng ngoài này có gì tôi la làng.

Cường : Không. Tôi mồm to hơn ông, tôi la làng khỏe hơn. Ông xông vào đi.

Người kéo đàn cò : Ông to mồm hả?

Cường : Chứ còn gì nữa!

Người kéo đàn cò : Vậy sao hàng ngày ông vẫn mắng tôi là thằng to mồm.

Cường ( Vỗ vai Người kéo đàn cò) : Chà, nói dzậy mà không phải dzậy.

Người kéo đàn cò : Được. Nhớ la làng khỏe vào nhé!

Người kéo đàn cò chạy ù đi.

Cường : Thảo ơi, Thảo ơi thảo, có sao không em? Anh ở đây. Cứ bình tĩnh em nhé, có gì anh la làng.

Một cái đĩa bay qua cửa sổ. Cường nằm sấp, ôm đầu. Một lúc sau anh vụt chạy.

Người kéo đàn cò ( Chạy ra): Cường, cường ơi. Anh Cường  ơi!

Cường nấp sau cây cơm nguội, vẫy vẫy Người kéo đàn cò.

Cường (Khẽ) : Tôi đây!

Người kéo đàn cò : Cổng đóng then cài  không vào được, phải leo cửa sổ thôi.

Cường : Đúng! Đúng! Leo cửa sổ. Ông leo đi. Leo mau lên!

Người kéo đàn cò chạy vào. Lát sau mang ra cái thang, hối hả leo lên.

Tiếng loảng xoảng im bặt.

Người kéo đàn cò (Dừng lại giữa chừng) : Ủa, sao im ắng thế này?

Cường : Có khi Thảo chết mất rồi. Leo mau lên!(Ngước lên cửa sổ) Thảo ơi, em đã chết chưa?

Người kéo đàn cò leo được hai nấc nữa thì cửa sổ mở toang.

Thảo nhô đầu ra

Hai người (Reo lên): Thảo!

Thảo : Sao hai người lại đến đây?(Nhìn Người kéo đàn cò) Cửa chính không đi, lại leo cửa sổ?

Người kéo đàn cò (Ngượng, cười nhạt) : Suốt đời luồn lách cửa hậu, đi cửa chính ngường ngượng thế nào....

Thảo (Bực mình) : Nhưng mà leo lên đây làm cái gì?

Cường (Với người kéo đàn cò): Leo lên đó làm gì hả? Xuống ngay, vô duyên!

Người kéo đàn cò : Anh tưởng em gặp nguy hiểm.

Thảo : Em làm gì mà gặp nguy hiểm!

Cường : Người ta nằm ngủ chớ có lâm trận đâu mà gặp nguy hiểm, vô duyên!

Người kéo đàn cò nhảy xuống đất.

Người kéo đàn cò :Chồng em về chưa?

Thảo(Buồn rầu) : Về rồi. Về rồi và đi rồi.

Người kéo đàn cò : Em nói hết sự thật với người ta chứ?

Thảo : Nói hết, sạch sành sanh.

Người kéo đàn cò : Người ta không làm gì em chứ?

Thảo : Không. (Ngừng, nghèn nghẹn) Không làm gì còn đau hơn làm gì.

Người kéo đàn cò : Sao?

Thảo : Anh ấy khóc, rồi tha thứ, rồi.... ra đi.(Ngừng ngắn) Anh ấy nói : Dù sao anh cũng không thể sống trong ngôi nhà không có tình yêu.

Cường : Đúng quá. Làm gì có tình yêu mà ở đó cho phức tạp.

Người kéo đàn cò: Thế sao hồi nãy trong nhà làm gì mà ầm ầm thế?

Thảo : Em đấy. Sống một mình buồn quá, em đập phá cho vui cửa vui nhà. (Thở ra) Bây giờ em mới thấm thía thế nào là cô độc.

Cường tiến tới dưới chân thang.

Cường : Anh cũng vậy, bây giờ anh cũng mới thấm thía thế nào là cô độc.

Thảo : Anh cũng cô độc à?

Cường bước lên một bậc thang

Cường: Cô độc em ạ. Sau vụ này, vợ anh đã tống cổ anh ra khỏi nhà.

Thảo : Tội nghiệp anh.

Cường  bước lên một bậc thang

Cường:Thảo ơi, chúng ta đều là những kẻ tội nghiệp.

Thảo: Đúng vậy.

Cường bước lên một bậc thang

Cường: Chúng ta đều là những kẻ cô độc.

Thảo : Đúng vậy.

Cường bước lên một bậc thang

Cường Vì thế chúng ta nên bên nhau...

Thảo : Không.

Cường : Sao?

Thảo : Em cần một tình yêu.

Cường : Anh yêu em mà Thảo. Anh yêu em từ thủa tóc còn xanh đến khi đầu chớm bạc.

Thảo: Không. Đấy không phải tình yêu, đấy là thứ na ná tình yêu mà thôi.

Cường : Em nói gì lạ thế? Anh yêu em thật mà!

Thảo : Anh xuống đi.

Cường  bước lui một bậc thang

Cường: Sao thế em?

Thảo : Anh hiểu quá rồi còn hỏi. Xuống đi anh.

Cường bước lùi một bậc thang)

Cường Anh không hiểu thật mà.

Thảo : Người em cần không phải là anh.

Cường rơi xuống, ngã ra đất.

Cường: Đàn bà thiệt lạ, hồi trẻ ai cũng cần, khi già chẳng cần ai.

Người kéo đàn cò (Rụt rè ): Còn anh thì sao, Thảo?

Thảo : Anh yêu em từ lúc em mười sáu tuổi phải không?

Người kéo đàn cò bước một bước về phía thang

Người kéo đàn cò : Phải

Thảo :Yêu đến nỗi bị ba em đánh rụng cả hai hàm vẫn còn yêu.

Người kéo đàn cò bước một bước về phía thang

Người kéo đàn cò : Phải.

Thảo : Kể từ khi bị tai nạn nghề nghiệp, anh về đây kéo đàn cò.Suốt cả cuộc đời anh ngồi ở đây cũng vì anh yêu em.

Người kéo đàn cò chạy nhanh về phía thang.

Người kéo đàn cò: Đúng rồi. Suốt cả cuộc đời anh yêu em.

Thảo : Tội nghiệp, không ai yêu em như anh.

Người kéo đàn cò leo nhanh ba bốn bậc thang

Người kéo đàn cò:  Em nói làm anh cảm động quá.Anh đúng là tình yêu của em.

Thảo : Không.

Người kéo đàn cò : Sao?

Thảo : Anh yêu em nhưng em không yêu anh.

Người kéo đàn cò (Thất vọng, chỉ Cường): Anh cũng... na ná như ông này à?

Thảo : Đối với em, cũng là một thứ na ná tình yêu chứ không phải tình yêu.

Cường ôm bụng cười thích chí

Cường: Tưởng bở!

Người kéo đàn cò buồn râu tụt xuống.

Thảo(Với người kéo đàn cò) : Đừng xuống.

Người kéo đàn cò: Sao?

Thảo : Anh lên đây, lên đây với em.

Cường giật mình, chạy tới sát cầu thang

Cường:Thảo, sao thế?(Chỉ Người kéo đàn cò) Ông này cũng na ná mà!

Thảo : Đúng. Nhưng không phải lúc nào người ta  cũng không sống với nhau vì tình. Cuối mùa yêu đương, thường người ta sống với nhau vì nghĩa.(Với người kéo đàn cò) Lên đi anh.

Người kéo đàn cò bước lên. Mỗi lúc mỗi mạnh dạn. Cứ mỗi bước lên của Người kéo đàn cò là một bước lùi của Cường.

Người kéo đàn cò đến sát Thảo. Họ hôn nhau.

Cường ôm đầu lảo đảo đi ra.

Người kéo đàn cò vừa hôn Thảo vừa bước lên và chui hẳn vào cửa sổ.

Cái  thang dần được kéo lên và khuất hẳn sau cửa sổ.

Người kéo đàn cò ló mặt ra, giơ tay chào khán giả

Người kéo đàn cò: Chào các đồng chí và các bạn!

 

                                                Màn hạ từ từ.